Morphini Sulfas 0,1% Spinal - dawkowanie
Sposób podawania
Produkt nie zawiera środków konserwujących i można go
stosować dożylnie, zewnątrzoponowo i podpajęczynówkowo.
Ze względu na większe ryzyko wystąpienia wczesnych oraz
późnych działań niepożądanych po podaniu podpajęczynówkowym
morfiny, należy, jeśli to możliwe, stosować podanie
zewnątrzoponowe. Wstrzyknięcia zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe
zaleca się wykonywać w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Produkt może być stosowany zewnątrzoponowo i
podpajęczynówkowo, wyłącznie przez doświadczonego lekarza, dobrze
znającego technikę oraz działania niepożądane związane z tą drogą
podania. Po podaniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym,
pacjenta należy obserwować przez 24 godziny od podania ostatniej
dawki produktu, ze względu na ryzyko wystąpienia zahamowania
ośrodka oddechowego (zarówno wczesnego jak i późnego). Należy
zapewnić dostęp do aparatury resuscytacyjnej, tlenu i specyficznego
antidotum - chlorowodorku naloksonu. Zahamowanie ośrodka
oddechowego lub inne działania niepożądane mogą również wystąpić po
niezamierzonym podaniu podpajęczynówkowym lub dożylnym zbyt dużej
dawki (podpajęczynówkowo stosuje się 1/10 dawki
zewnątrzoponowej).
Przed zewnątrzoponowym podaniem morfiny konieczne jest
sprawdzenie prawidłowego położenia igły lub cewnika. W celu
wykluczenia obecności igły lub cewnika w naczyniu lub przestrzeni
podpajęczynówkowej należy dokonać aspiracji i sprawdzić czy w
strzykawce nie pojawiła się krew lub płyn
mózgowo-rdzeniowy.
U pacjentów z bólem przewlekłym, leczonych morfiną
podawaną zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo, po rozpoczęciu
terapii w warunkach szpitalnych, leczenie może być kontynuowane
ambulatoryjnie lub w domu. Nadzór nad stosowaniem morfiny może
prowadzić lekarz lub pielęgniarka. U pacjentów leczonych w
ośrodkach opieki paliatywno-hospicyjnej oraz w domu, powinna być
prowadzona dokumentacja, uwzględniająca występowanie działań
niepożądanych oraz postępowanie w przypadku ich
wystąpienia.
Dawkowanie
Dawkowanie ustala się indywidualnie, uwzględniając
wskazania kliniczne, rodzaj bólu (ostry czy przewlekły), stosowane
dotychczas leki przeciwbólowe, stan pacjenta.
Podanie dożylne - dawka początkowa u dorosłych wynosi od 2
mg do 10 mg/70 kg mc. Brak danych dotyczących stosowania produktu u
pacjentów w wieku poniżej 18 lat.
Podanie zewnątrzoponowe - u dorosłych dawka początkowa 5
mg, podana we wstrzyknięciu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, może
zapewnić działanie przeciwbólowe przez 24 godziny. Jeżeli działanie
przeciwbólowe nie zostanie osiągnięte w ciągu 1 godziny, można z
zachowaniem ostrożności podać dawkę uzupełniającą 1 mg do 2 mg. Nie
należy stosować dawki większej niż 10 mg na dobę.
We wlewie ciągłym stosuje się dawkę początkową - 2 mg do 4
mg na dobę. Jeśli dawka początkowa jest niewystarczająca, można
podać dawkę uzupełniającą 1 mg do 2 mg. Podanie zewnątrzoponowe w
odcinku piersiowym kręgosłupa nawet dawki 1 mg do 2 mg może
spowodować wystąpienie wczesnych lub późnych objawów zahamowania
ośrodka oddechowego. U osób w wieku podeszłym oraz wyniszczonych
produkt należy stosować szczególnie ostrożnie. Dawki mniejsze niż 5
mg mogą zapewnić wystarczające działanie przeciwbólowe przez 24
godziny.
Podanie podpajęczynówkowe - u dorosłych pojedyncza dawka
0,2 mg do 1 mg, podana we wstrzyknięciu może zapewnić działanie
przeciwbólowe przez 24 godziny. Nie należy stosować
podpajęczynówkowo więcej niż 1 ml roztworu.
Zaleca się podawanie produktu wyłącznie w odcinku
lędźwiowym kręgosłupa. Nie zaleca się powtarzania wstrzyknięcia
podpajęczynówkowego. Ciągły wlew dożylny chlorowodorku naloksonu w
dawce 0,6 mg/h przez 24 godziny po podaniu podpajęczynówkowym
zmniejsza możliwość wystąpienia działań niepożądanych.
Jeżeli działanie przeciwbólowe jest niewystarczające
należy rozważyć inne drogi podania produktu, ponieważ możliwość
powtarzania wstrzyknięć podpajęczynówkowych jest ograniczona. U
osób w wieku podeszłym oraz wyniszczonych produkt należy stosować
szczególnie ostrożnie. Zazwyczaj wystarczające jest zmniejszenie
dawki.
Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania morfiny
zewnątrzoponowo i podpajęczynówkowo u dzieci.
Morphini Sulfas 0,1% Spinal - środki ostrożności
Ostrzeżenia dotyczące podania podpajęczynówkowego i
zewnątrzoponowego morfiny
Produkt może być stosowany zewnątrzoponowo i
podpajęczynówkowo wyłącznie przez lekarza posiadającego
doświadczenie w podawaniu zewnątrzoponowym i podpajęczynówkowym
leków oraz znającego metody postępowania w przypadku wystąpienia
działań niepożądanych, np. zahamowania ośrodka oddechowego. Podczas
stosowania produktu MORPHINI SULFAS WZF 0,1% SPINAL należy zapewnić
dostęp do sprzętu do resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz do
tlenu i naloksonu. Pacjenci, którym podano morfinę zewnątrzoponowo
lub podpajęczynówkowo, muszą przez 24 godziny pozostawać pod
ścisłym nadzorem wyszkolonego personelu medycznego ze względu na
możliwość wystąpienia objawów zahamowania ośrodka oddechowego.
Podanie podpajęczynówkowe obarczone jest większym ryzykiem
wystąpienia zahamowania oddychania niż podanie zewnątrzoponowe.
Zaleca się ograniczenie stosowania produktu do odcinka lędźwiowego
kręgosłupa. Wzmożone napięcie mięśni gładkich, które występuje po
przeniknięciu do krążenia ogólnego znaczących ilości morfiny
podanej zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo pacjentom poddanym
zabiegom chirurgicznym w obrębie dróg żółciowych lub osobom z
zaburzeniami czynności dróg żółciowych może wywołać kolkę
żółciową.
Ostrzeżenia dotyczące podania dożylnego
morfiny
MORPHINI SULFAS WZF 0,1% SPINAL należy stosować z
zachowaniem szczególnej ostrożności u pacjentów w podeszłym wieku,
wyniszczonych, po urazach głowy, w przypadku zwiększonego ciśnienia
śródczaszkowego lub śródgałkowego. Zwężenie źrenic wywołane
podaniem morfiny może utrudniać diagnostykę pacjentów z patologią
śródczaszkową.
Bardzo starannej obserwacji wymagają pacjenci ze
zmniejszoną rezerwą oddechową (np. rozedmą płuc, kifoskoliozą,
znaczną otyłością).
Zastosowanie dużych dawek morfiny może wywołać drgawki. Z
tego powodu produkt należy stosować ostrożnie u pacjentów z
padaczką lub drgawkami w wywiadzie.
Zwiększone napięcie mięśni gładkich występujące po
zastosowaniu morfiny, może spowodować wystąpienie kolki wątrobowej
lub nerkowej oraz trudności w oddawaniu moczu. U chorych z
przerostem gruczołu krokowego morfina może spowodować zatrzymanie
moczu, wymagające stałego cewnikowania.
U pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi, zaburzoną
czynnością wątroby lub nerek oraz niedoczynnością tarczycy
eliminacja morfiny jest opóźniona. Podawanie morfiny w tej grupie
pacjentów wymaga zachowania szczególnej ostrożności.
U pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej,
zaburzeniami czynności serca oraz leczonych lekami adrenolitycznymi
istnieje ryzyko wystąpienia hipotonii ortostatycznej.
U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc oraz u
pacjentów w ostrym napadzie astmy oskrzelowej podanie morfiny może
spowodować ostrą niewydolność oddechową.
Produkt zawiera 0,154 mmol/ml (3,54 mg/ml) sodu, co należy
wziąć pod uwagę u pacjentów ze zmniejszoną czynnością nerek i u
pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie.
Morphini Sulfas 0,1% Spinal - przedawkowanie
Do wystąpienia objawów przedawkowania morfiny może dojść w
wyniku podania zbyt dużej dawki produktu, niezamierzonego podania
podpajęczynówkowego lub jednoczesnego stosowania innych opioidowych
leków przeciwbólowych.
Objawami przedawkowania są: zahamowanie oddychania,
senność przechodząca w śpiączkę, zwężone, niereagujące na światło
(szpilkowate) źrenice. Zahamowanie czynności układu oddechowego
może wystąpić do 24 godzin po podaniu podpajęczynówkowym i
spowodować niedotlenienie narządów i tkanek.
Należy zastosować oddech wspomagany lub zastępczy, podać
tlen. Specyficzną odtrutką jest nalokson. Ponieważ czas działania
naloksonu jest krótszy niż morfiny podanej zewnątrzoponowo lub
podpajęczynówkowo, należy stosować powtarzane wstrzyknięcia lub
ciągły wlew dożylny, aby zapobiec nawrotowi objawów zatrucia.
Jednocześnie należy prowadzić ogólne leczenie objawowe,
zabezpieczyć pacjenta przed utratą ciepła i uzupełniać
płyny.
Morphini Sulfas 0,1% Spinal - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na morfinę lub inne opioidowe leki
przeciwbólowe.
Ostry napad astmy oskrzelowej lub choroba obturacyjna
górnych dróg oddechowych.
Ogólne przeciwwskazania do stosowania produktu
podpajęczynówkowo i zewnątrzoponowo, np. stan
zapalny w miejscu wkłucia, jednoczesne leczenie lekami
przeciwzakrzepowymi, skaza krwotoczna
i inne stany kliniczne, które mogą stanowić
przeciwwskazanie do zastosowania zewnątrzoponowej lub
podpajęczynówkowej drogi podawania morfiny.
Morphini Sulfas 0,1% Spinal - działania niepożądane
Zaburzenia psychiczne
Zaburzenia nastroju, psychozy (po zastosowaniu dużych
dawek morfiny). Euforia, stany lękowe.
Uzależnienie psychiczne i fizyczne (po długotrwałym
stosowaniu morfiny, niezależnie od drogi podania) - po nagłym
odstawieniu może prowadzić do wystąpienia objawów zespołu
odstawiennego. Jednak u chorych, otrzymujących morfinę ze wskazań
medycznych uzależnienie jest rzadkością.
Zaburzenia układu nerwowego
Drgawki.
Bóle głowy, zawroty głowy.
Duże dawki morfiny mogą powodować pobudzenie ośrodkowego
układu nerwowego.
Zaburzenia serca i zaburzenia naczyniowe
Małe dawki morfiny nie mają dużego wpływu na układ
sercowo-naczyniowy, duże natomiast mogą działać pobudzająco. Jest
to związane z pobudzeniem aktywności układu współczulnego i
zwiększeniem stężenia katecholamin we krwi.
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i
śródpiersia:
Zahamowanie ośrodka oddechowego - najpoważniejsze
działanie niepożądane, które może wystąpić po podaniu morfiny
dożylnie, zewnątrzoponowo albo podpajęczynówkowo. Po jednorazowym
podaniu morfiny zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo może wystąpić
wczesne lub późne (do 24 godzin) zahamowanie ośrodka oddechowego.
Objawy takie obserwowano częściej po podaniu podpajęczynówkowym niż
zewnątrzoponowym i podczas stosowania dawek większych niż zwykle
zalecane. Zahamowanie czynności oddechowej może wymagać interwencji
lekarza. W związku z opóźnionym działaniem morfiny na ośrodkowy
układ nerwowy, zbyt szybkie podanie dożylne może spowodować
wystąpienie objawów przedawkowania. Zniesienie odruchu
kaszlu.
Zaburzenia żołądka i jelit
Nudności, wymioty, zaparcia.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Świąd - może wystąpić często (> =1/100 do < 1/10) po
podaniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym pojedynczej dawki
morfiny, nie tylko w miejscu wstrzyknięcia. Występowanie świądu po
podaniu morfiny zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo we wlewie
ciągłym jest sporadycznie odnotowywane w literaturze; nie
wyjaśniono przyczyn występowania tych reakcji. Świąd może zostać
zniesiony przez dożylne podawanie małej dawki naloksonu (0,2 mg).
Pokrzywka, bąbel pokrzywkowy i (lub) miejscowe podrażnienia tkanek
- reakcje związane z wydzielaniem histaminy.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych:
Zatrzymanie moczu - występuje często (> =1/100 do <
1/10) i może utrzymywać się przez 10 do 20 godzin po pojedynczym
zewnątrzoponowym i podpajęczynówkowym podaniu produktu i jest
działaniem niepożądanym, którego można się spodziewać przede
wszystkim u mężczyzn (u kobiet występuje rzadziej). Również często
odnotowywano w literaturze występowanie zatrzymania moczu podczas
kilku dni hospitalizacji z powodu rozpoczęcia ciągłego podawania
morfiny podpajęczynówkowo lub zewnątrzoponowo. U pacjentów, u
których wystąpi zatrzymanie moczu należy zastosować leczenie z
użyciem leków cholinomimetycznych i (lub) cewnikowanie pęcherza
moczowego.
Zatrzymanie moczu może zostać zniesione przez dożylne
podawanie małej dawki naloksonu (0,2 mg). Skąpomocz.
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu
podania
U niektórych pacjentów podczas leczenia może rozwinąć się
tolerancja na morfinę, dlatego może być konieczne podawanie coraz
większych dawek dla uzyskania tego samego działania
przeciwbólowego. Zaburzenia ośrodka termoregulacji.
Zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne
jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to
nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania
produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu
medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania
niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
{aktualny adres, nr telefonu i faksu ww. Departamentu} e-mail:
adr@urpl.gov.pl.
Komentarze