Metotab - ulotka preparatu
- OPIS I SKŁAD
- DAWKOWANIE
- DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
- CIĄŻA, KARMIENIE, POJAZDY
Metotab - opis
Produkt leczniczy Metotab jest wskazany do stosowania w
leczeniu:
- Ciężkiej, aktywnej postaci reumatoidalnego
zapalenia stawów u dorosłych pacjentów
- Ciężkiej i uogólnionej łuszczycy, szczególnie
plackowatej, u pacjentów dorosłych, którzy nie reagują na
standardowe leczenie.
Metotab - skład
Metotab 2,5 mg: jedna tabletka zawiera 2,5 mg metotreksatu
(w postaci metotreksatu disodowego).
Metotab 7,5 mg: jedna tabletka zawiera 7,5 mg metotreksatu
(w postaci metotreksatu disodowego).
Metotab 10 mg: jedna tabletka zawiera 10 mg metotreksatu
(w postaci metotreksatu disodowego).
Substancja pomocnicza: laktoza jedno wodna Pełny wykaz
substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
Metotab - dawkowanie
Produkt leczniczy Metotab powinien być stosowany przez
lekarzy posiadających wiedzę o różnych właściwościach tego produktu
i jego mechanizmu działania. Lek ten należy przyjmować raz w
tygodniu. Lekarz może wskazać na recepcie określony dzień tygodnia,
w którym należy zażywać lek.
Dawkowanie u dorosłych pacjentów z reumatoidalnym
zapaleniem stawów: Zalecana dawka początkowa to
7,5 mg metotreksatu, podawana raz w tygodniu doustnie. Jeśli
pacjent odczuwa nudności, zaplanowaną dawkę tygodniową można
podzielić na trzy części podawane w ciągu 24 godzin. W zależności
od aktywności choroby u danego pacjenta oraz tolerancji leku przez
pacjenta, dawkę początkową można stopniowo zwiększać o 2,5 mg
tygodniowo. Nie należy przekraczać dawki 25 mg tygodniowo.
Odpowiedzi na leczenie można oczekiwać po upływie około 4-8
tygodni. Po uzyskaniu pożądanego efektu klinicznego, dawkę
metotreksatu należy stopniowo zmniejszyć do możliwie najmniejszej,
skutecznej dawki podtrzymującej.
Dawkowanie u pacjentów z łuszczycą:
Zalecana dawka początkowa to 7,5 mg metotreksatu, podawana
doustnie raz w tygodniu. Jeśli pacjent odczuwa nudności,
zaplanowaną dawkę tygodniową można podzielić na trzy części
podawane w ciągu 24 godzin. Dawkę należy stopniowo zwiększać aż do
uzyskania optymalnej odpowiedzi terapeutycznej, na ogół jednak nie
należy przekraczać dawki 25 mg na tydzień. Odpowiedzi na leczenie
można oczekiwać zazwyczaj po upływie 2-6 tygodni. Po uzyskaniu
pożądanego efektu klinicznego, dawkę metotreksatu należy stopniowo
zmniejszyć do możliwie najmniejszej, skutecznej dawki
podtrzymującej.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek:
Produkt Metotab należy stosować ostrożnie u pacjentów z
zaburzeniami czynności nerek.
Dawkę należy dostosować w następujący sposób:
Klirens kreatyniny (ml/min)
> 50 100%
20-50 50%
< 20 Nie wolno stosować produktu
Metotab
Pacjenci z zaburzeniami czynności
wątroby:
U pacjentów z klinicznie istotną chorobą wątroby
występującą obecnie lub w przeszłości, szczególnie w przypadkach
spowodowanych spożywaniem alkoholu, produkt Metotab należy stosować
bardzo ostrożnie, lub zrezygnować z jego podawania. Jeśli stężenie
bilirubiny wynosi > 5 mg/dl (85,5 micromol/1), stosowanie
metotreksatu jest przeciwwskazane.
Stosowanie u pacjentów w podeszłym
wieku:
Zmniejszenie dawki u pacjentów w podeszłym wieku należy
rozważyć z uwagi na zmniejszoną wydolność wątroby i nerek oraz
związaną z wiekiem zmniejszoną rezerwę kwasu foliowego.
Czas trwania leczenia i sposób podawania:
Produkt Metotab podawany jest doustnie.
Całkowity czas trwania leczenia jest ustalany przez
lekarza.
Można rozważyć uzupełnianie kwasu foliowego zgodnie z
aktualnymi wytycznymi.
Metotab - środki ostrożności
Pacjentów należy wyraźnie poinformować, że lek należy
przyjmować raz w tygodniu. Lekarz może wskazać określony dzień
tygodnia na recepcie. Pacjenci powinni być świadomi ścisłego
przestrzegania częstości dawkowania - raz w tygodniu.
Pacjenci leczeni metotreksatem powinni podlegać
odpowiedniej kontroli tak, aby objawy możliwych działań toksycznych
lub reakcji niepożądanych mogły być wykryte i poddane ocenie z jak
najmniejszym opóźnieniem. Dlatego metotreksat powinien być podawany
tylko przez lekarzy, z wiedzą i doświadczeniem w zakresie
stosowania leków z grupy antymetabolitów, lub pod ich nadzorem. Z
uwagi na możliwość wystąpienia ciężkich, a nawet śmiertelnych
reakcji toksycznych, lekarz powinien udzielić pacjentowi pełnej
informacji dotyczącej potencjalnych zagrożeń i zalecanych środków
ostrożności.
Produkt Metotab zawiera laktozę jedno wodną. Pacjenci z
rzadko występującą, dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem
laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania
glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku.
Zalecane badania kontrolne i środki ostrożności w
trakcie leczenia
Przed rozpoczęciem stosowania metotreksatu po raz
pierwszy lub wznowieniem stosowania po okresie
przerwy:
Pełna morfologia krwi obwodowej z rozmazem i liczbą
płytek, aktywność enzymów wątrobowych, bilirubiny, albumin w
surowicy, zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i parametry
czynności nerek. Jeśli istnieją wskazania kliniczne, należy
wykluczyć gruźlicę i zapalenie wątroby.
W trakcie leczenia (co najmniej raz w miesiącu podczas
pierwszych sześciu miesięcy; a następnie co trzy
miesiące):
Zwiększenie częstości badań kontrolnych należy rozważyć
także w przypadku zwiększania dawki.
1. Badanie jamy ustnej i gardła w celu wykrycia zmian
w obrębie błon śluzowych.
2. Pełna morfologia krwi z rozmazem i liczbą płytek.
Zahamowanie czynności układu krwiotwórczego wywołane przez
metotreksat może wystąpić nagle i po pozornie bezpiecznych dawkach.
Każde znaczne zmniejszenie liczby krwinek białych lub płytek
oznacza konieczność natychmiastowego odstawienia produktu
leczniczego i zastosowania odpowiedniego leczenia podtrzymującego.
Pacjentów należy poinformować o konieczności zgłaszania wszystkich
objawów przedmiotowych i podmiotowych wskazujących na obecność
zakażenia. Pacjenci przyjmujący jednocześnie inne leki, które mogą
działać toksycznie na układ krwiotwórczy (np. leflunomid) powinni
być poddawani ścisłej kontroli obrazu morfologicznego krwi i liczby
płytek.
3. Parametry czynnościowe wątroby: Należy zwrócić
szczególną uwagę na występowanie objawów toksycznego działania na
wątrobę. Leczenia nie należy rozpoczynać w przypadku jakichkolwiek
nieprawidłowości w badaniach czynnościowych wątroby lub w biopsji
przed
zastosowaniem metotreksatu; jeśli nieprawidłowości takie
pojawią się w trakcie stosowania leku, konieczne jest przerwanie
leczenia. Zmiany te powinny ulec normalizacji w ciągu dwóch
tygodni; po tym czasie leczenie można wznowić, zgodnie z decyzją
lekarza. Brak jest danych dotyczących zasadności wykonywania
biopsji wątroby w celu monitorowania hepatotoksyczności leczenia w
chorobach reumatologicznych. U pacjentów z łuszczycą konieczność
wykonania biopsji wątroby przed i w trakcie leczenia należy oceniać
zgodnie z aktualną wiedzą naukową. Ocena ta ma na celu rozróżnienie
pacjentów bez czynników ryzyka i pacjentów, u których występują
czynniki ryzyka takie, jak nadmierne spożycie alkoholu w wywiadzie,
utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych,
przebyte choroby wątroby, dziedziczne choroby wątroby w wywiadzie,
cukrzyca, otyłość i znaczące narażenie na leki hepatotoksyczne lub
chemikalia w przeszłości.
Kontrola aktywności enzymów wątrobowych w surowicy:
Okresowe zwiększenie aktywności transaminaz do wartości dwu- lub
trzykrotnie przekraczających normę było zgłaszane przez pacjentów z
częstością 13-20%. W przypadku stale utrzymującego się zwiększenia
aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć zmniejszenie dawki
metotreksatu lub przerwanie leczenia.
Z uwagi na potencjalne działanie toksyczne metotreksatu na
wątrobę, w trakcie leczenia nie należy stosować dodatkowych leków
hepatotoksycznych, jeśli nie jest to bezwzględnie koniecznej
należy również unikać spożywania alkoholu lub znacznie je
ograniczyć (patrz punkt 4.5). U pacjentów przyjmujących
jednocześnie inne leki hepatotoksyczne (np. lefłunomid) należy
uważniej kontrolować aktywność enzymów wątrobowych. Podobnie należy
postępować w przypadku pacjentów przyjmujących jednocześnie leki o
działaniu toksycznym na układ krwiotwórczy (np.
lefłunomid).
4. Czynność nerek należy kontrolować za pomocą parametrów
czynnościowych nerek i ogólnego badania moczu.
Ponieważ metotreksat jest wydalany głównie drogą nerkową,
w przypadku niewydolności nerek można się spodziewać zwiększenia
stężenia metotreksatu w surowicy, co może prowadzić do wystąpienia
ciężkich działań niepożądanych. U pacjentów, u których czynność
nerek może być zaburzona (np. u pacjentów w podeszłym wieku),
badania kontrolne należy przeprowadzać częściej. Dotyczy to w
szczególności pacjentów otrzymujących jednocześnie inne leki, które
wpływają na wydalanie metotreksatu, wywołują uszkodzenie nerek (np.
niesteroidowe leki przeciwzapalne) lub leki, które mogą prowadzić
do zaburzeń układu krwiotwórczego. Odwodnienie może także nasilać
toksyczność metotreksatu.
5. Układ oddechowy: Może występować ostre lub przewlekłe
śródmiąższowe zapalenie płuc, często z eozynofilią we krwi;
opisywane były przypadki zgonów w przebiegu tego powikłania. Objawy
zwykle obejmują duszność, kaszel (zwłaszcza suchy, bez
odkrztuszania wydzieliny) i gorączkę; objawy te należy oceniać
podczas każdej kolejnej wizyty. Pacjentów należy poinformować o
ryzyku wystąpienia zapalenia płuc i konieczności natychmiastowego
skontaktowania się z lekarzem prowadzącym leczenie w przypadku
pojawienia się uporczywego kaszlu lub duszności. U pacjentów z
objawami płucnymi konieczne jest przerwanie leczenia metotreksatem
i przeprowadzenie dokładnych badań (w tym zdjęcia rentgenowskiego
płuc) w celu wykluczenia zakażenia. W przypadku podejrzenia choroby
płuc wywołanej przez metotreksat należy zastosować kortykosteroidy;
nie wolno ponownie podejmować leczenia metotreksatem. Powikłania
płucne wymagają szybkiego rozpoznania i odstawienia leku. Zapalenie
płuc może wystąpić po zastosowaniu dowolnej dawki.
6. Metotreksat może wpływać na skuteczność szczepień i
wyniki oznaczeń immunologicznych, ponieważ oddziałuje na układ
immunologiczny. Zachowanie szczególnej ostrożności jest również
konieczne w przypadku nieaktywnych, przewlekłych zakażeń (takich,
jak półpasiec, gruźlica, zapalenie wątroby typu B lub C) z uwagi na
możliwość ich uaktywnienia. Podczas leczenia produktem Metotab nie
należy jednocześnie wykonywać szczepień żywymi
szczepionkami.
U pacjentów otrzymujących małe dawki metotreksatu mogą
występować chłoniaki złośliwe; w takich sytuacjach leczenie
metotreksatem należy przerwać. Jeśli chłoniak nie wykazuje cech
samoistnej regresji, należy rozpocząć leczenie
cytostatyczne.
Metotab - przedawkowanie
a) Objawy przedawkowania
Działanie toksyczne metotreksatu dotyczy głównie układu
krwiotwórczego. Opisywano przypadki przedawkowania, niekiedy
śmiertelne, spowodowane pomyłkowym zażywaniem doustnego
metotreksatu codziennie zamiast raz w tygodniu. W takich
przypadkach najczęściej zgłaszanymi objawami były zaburzenia
hematologiczne i reakcje ze strony przewodu pokarmowego.
b) Metody leczenia w przypadku
przedawkowania
Swoistą odtrutką jest folinian wapnia, który neutralizuje
toksyczne działania niepożądane metotreksatu.
W razie nieumyślnego przedawkowania, w ciągu godziny
należy podać domięśniowo lub dożylnie dawkę folinianu wapnia równą
lub większą od przekroczonej dawki metotreksatu; leczenie takie
należy kontynuować tak długo, aż stężenia metotreksatu w surowicy
będą mniejsze niż 10"7 mol/l.
W razie znacznego przedawkowania może zachodzić
konieczność nawodnienia pacjenta i alkalizacji moczu, aby zapobiec
wytrącaniu się metotreksatu i (lub) jego metabolitów w kanalikach
nerkowych. Nie wykazano zwiększonego wydalania metotreksatu pod
wpływem hemodializy lub dializy otrzewnowej. Opisano skuteczne
usuwanie metotreksatu z organizmu za pomocą doraźnej, przerywanej
hemodializy z zastosowaniem wysokoprzepływowego
dializatora.
Metotab - przeciwwskazania
Produkt Metotab jest przeciwwskazany w
przypadku:
- nadwrażliwości na substancję czynną lub na
którąkolwiek substancję pomocniczą,
- niewydolności wątroby (patrz także punkt
4.2),
- nadużywania alkoholu,
- niewydolności nerek (klirens kreatyniny poniżej 20
ml/min, patrz także punkt 4.2),
- występujących wcześniej zaburzeń składu krwi
(dyskrazje), takich jak hipoplazja szpiku, leukopenia,
małopłytkowość lub znacząca niedokrwistość oraz ciężkich (ostrych
lub przewlekłych) zakażeń, takich jak gruźlica i zakażenie
HIV,
- owrzodzeń jamy ustnej i rozpoznanej, czynnej
choroby wrzodowej przewodu pokarmowego,
- ciąży, karmienia piersią (patrz także punkt
4.6),
- jednoczesnego szczepienia żywymi
szczepionkami.
Metotab - działania niepożądane
Do najistotniejszych działań niepożądanych należy
hamowanie czynności układu krwiotwórczego i zaburzenia
żołądkowo-jelitowe.
Następujące kategorie stosowane są w klasyfikacji działań
niepożądanych według częstości ich występowania:
Bardzo często (> = 1/10), często (> = 1/100 do <
1/10), niezbyt często (> = 1/1000 do < 1/100), rzadko (> =
1/10000 do < 1/1000) i bardzo rzadko (< 1/10 000).
Zaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: Zapalenie jamy ustnej, niestrawność,
nudności, utrata łaknienia.
Często: Owrzodzenia jamy ustnej, biegunka.
Niezbyt często: Zapalenie gardła, zapalenie jelit,
wymioty.
Rzadko: Owrzodzenia przewodu pokarmowego, zaburzenia
wchłaniania.
Bardzo rzadko: Krwawe wymioty, obfite krwawienia,
toksyczne rozszerzenie okrężnicy.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Często: Wysypka, rumień, świąd.
Niezbyt często: Fotouczulenie, wypadanie włosów,
powiększenie guzków reumatycznych, półpasiec, zapalenie naczyń,
opryszczkowate wykwity skórne, pokrzywka. Rzadko: Przebarwienia
skóry, trądzik, podskórne wylewy krwi.
Bardzo rzadko: Zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna
martwica rozpływna naskórka (zespół Lyella), przebarwienia
paznokci, ostra zanokcica, czyraczność, teleangiektazje.
Zaburzenia ogólne
Rzadko: Reakcje alergiczne, wstrząs anafilaktyczny,
alergiczne zapalenie naczyń, gorączka, zapalenie spojówek,
zakażenia, posocznica, pogorszenie gojenia się ran,
hipogammaglobulinemia.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Niezbyt często: Ujawnienie się cukrzycy.
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Bóle głowy, zmęczenie, senność.
Niezbyt często: Zawroty głowy, stany splątania, depresja,
zaburzenia poznawcze. Bardzo rzadko: Zaburzenia widzenia, ból,
osłabienie mięśni lub parestezje kończyn, zmiany odczuwania smaku
(smak metaliczny), drgawki, objawy oponowe, porażenie.
Zaburzenia oka
Rzadko: Zaburzenia widzenia.
Bardzo rzadko: Retinopatia.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Bardzo często: Zwiększona aktywność
transaminaz.
Niezbyt często: Marskość wątroby, zanik wątroby,
włóknienie okołowrotne i zwyrodnienie tłuszczowe
wątroby.
Zaburzenia serca i naczyniowe
Rzadko: Zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy, tamponada
serca, niedociśnienie, zmiany zakrzepowo-zatorowe.
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i
śródpiersia
Często: Zapalenie płuc, zapalenie śródmiąższowe płuc,
często połączone z eozynofilią. Objawy wskazujące na potencjalnie
ciężkie uszkodzenie tkanki płucnej (śródmiąższowe zapalenie płuc)
to: suchy kaszel bez odkrztuszania wydzieliny, duszność i
gorączka.
Rzadko: Włóknienie płuc, zapalenie płuc wywołane przez
Pneumocystis carinii, duszność i astma oskrzelowa, wysięk
opłucnowy.
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Często: Leukopenia, niedokrwistość,
małopłytkowość.
Niezbyt często: Pancytopenia.
Bardzo rzadko: Agranulocytoza, znaczne zahamowania
czynności szpiku kostnego. Zaburzenia nerek i dróg
moczowych
Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pęcherza
moczowego, zaburzenia czynności nerek. Zaburzenia
mikcji.
Rzadko: Niewydolność nerek. Skąpomocz, bezmocz, zaburzenia
elektrolitowe.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pochwy.
Bardzo rzadko: Zmniejszenie popędu płciowego, impotencja,
oligospermia, zaburzenia oogenezy, zaburzenia spermatogenezy,
niepłodność, zaburzenia miesiączkowania, upławy.
Zaburzenia mięśniowoszkieletowe i tkanki
łącznej
Niezbyt często: Bóle stawów, bóle mięśni,
osteoporoza.
Nowotwory łagodne i złośliwe (w tym torbiele i
polipy)
Bardzo rzadko: Istnieją doniesienia o pojedynczych
przypadkach chłoniaka, który w wielu przypadkach ustępował po
przerwaniu leczenia metotreksatem. W niedawno przeprowadzonym
badaniu nie udało się ustalić, czy leczenie metotreksatem zwiększa
zapadalność na chłoniaki.
Występowanie i stopień nasilenia działań niepożądanych
zależy od wielkości dawki i częstości podawania. Ponieważ ciężkie
działania niepożądane mogą wystąpić nawet po zastosowaniu
mniejszych dawek, lekarz powinien regularnie i często kontrolować
stan pacjenta.
Zgłaszanie podejrzewanych działań
niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne
jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to
nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania
produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu
medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania
niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
ul. Ząbkowska 41
PL-03 736 Warszawa ..........
Tek:+ 48 22 49 21 301 Faks:+48 22 49 21 309 e-mail:
adr@urpl.gov.pl.
Metotab - ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Produkt Metotab jest przeciwwskazany do stosowania w ciąży
(patrz punkt 4.3). W badaniach na zwierzętach metotreksat wykazywał
szkodliwy wpływ na reprodukcję, zwłaszcza w pierwszym trymestrze
ciąży (patrz punkt 5.3). Metotreksat wykazywał działanie
teratogenne u ludzi; opisywano wywołane przez lek obumarcie płodu i
wady wrodzone. Z danych otrzymanych z ograniczonej liczby
zastosowań produktu w okresie ciąży (42) wynika zwiększenie
częstości występowania (1:14) wad wrodzonych (czaszki, układu
sercowo-naczyniowego, kończyn). Opisywano prawidłowy przebieg ciąży
w przypadkach, gdy stosowanie metotreksatu zostało przerwane przed
zapłodnieniem.
Przed rozpoczęciem leczenia produktem Metotab konieczne
jest wykluczenie ciąży. Kobiety nie mogą zachodzić w ciążę podczas
leczenia metotreksatem. Dlatego podczas leczenia produktem Metotab,
i do 6 miesięcy po zakończeniu terapii, pacjenci w wieku rozrodczym
(kobiety i mężczyźni) muszą stosować skuteczne metody zapobiegania
ciąży.
Pacjentki w wieku rozrodczym i ich partnerzy muszą być
poinformowani o ryzyku związanym z wpływem leku na
reprodukcję.
Jeśli kobieta zajdzie w ciążę podczas leczenia
metotreksatem, powinna skonsultować się z lekarzem w sprawie ryzyka
wystąpienia skutków niepożądanych u dziecka wynikających z
zastosowania leku.
W wyniku stosowania produktu Metotab u ludzi opisywano
zaburzenia oogenezy i spermatogenezy, oligospermię, niepłodność,
zaburzenia miesiączkowania i brak miesiączki w trakcie leczenia i
po pewnym czasie od jego zakończenia.
Karmienie piersią
Metotreksat jest wydzielany do pokarmu kobiecego w
stężeniach, które stwarzają zagrożenie dla niemowlęcia. Dlatego
konieczne jest przerwanie karmienia piersią przed zastosowaniem
metotreksatu i w trakcie całego okresu leczenia.
Metotab - prowadzenie pojazdów
Podczas leczenia mogą wystąpić objawy ze strony
ośrodkowego układu nerwowego, takie jak uczucie zmęczenia i zawroty
głowy. Metotreksat wywiera nieistotny lub umiarkowany wpływ na
zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Komentarze