Ketilept Retard - dawkowanie
Dawkowanie
Dla każdego wskazania schemat dawkowania jest inny. Należy
dopilnować, aby pacjenci otrzymali dokładne informacje dotyczące
dawkowania odpowiedniego dla ich choroby.
Dorośli Leczenie schizofrenii i epizodów maniakalnych o
nasileniu umiarkowanym do dużego w przebiegu zaburzenia afektywnego
dwubiegunowego
Ketilept Retard należy podawać przynajmniej jedną godzinę przed
posiłkiem. Dawka dobowa początkowa to 300 mg dnia 1. i 600 mg dnia
2. Zalecana dobowa dawka to 600 mg, jednak w klinicznie
uzasadnionych przypadkach dawkę można zwiększyć do 800 mg na dobę.
Dawka powinna być dostosowana, w zakresie dawek skutecznych od 400
mg do 800 mg dobę, zależnie od odpowiedzi klinicznej i tolerancji
pacjenta na leczenie. Nie ma konieczności zmiany dawkowania podczas
terapii podtrzymującej w schizofrenii.
Leczenie epizodów ciężkiej depresji związanych z zaburzeniem
afektywnym dwubiegunowym Ketilept Retard należy stosować przed
snem. Przez pierwsze cztery dni leczenia całkowite dawki dobowe
wynoszą odpowiednio: 50 mg (pierwszy dzień), 100 mg (drugi dzień),
200 mg (trzeci dzień) i 300 mg (czwarty dzień). Zalecana dawka
dobowa wynosi 300 mg. W badaniach klinicznych nie obserwowano
dodatkowych korzyści ze stosowania produktu w grupie przyjmującej
dawki 600 mg w porównaniu z grupą przyjmującą 300 mg (patrz punkt
5.1). W pojedynczych przypadkach korzystne jest stosowanie dawki
600 mg. Dawki większe niż 300 mg powinny być wprowadzane przez
lekarzy doświadczonych w leczeniu zaburzenia afektywnego
dwubiegunowego. U niektórych pacjentów, w przypadku tolerancji, w
badaniach klinicznych wykazano możliwość rozważenia zmniejszenia
dawki do dawki minimalnej 200 mg.
Zapobieganie nawrotom u pacjentów z zaburzeniem afektywnym
dwubiegunowym
Pacjenci, u których wystąpiła odpowiedź na leczenie produktem
Ketilept Retard zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, powinni
kontynuować przyjmowanie produktu Ketilept Retard w tej samej dawce
przed snem, aby zapobiegać nawrotom epizodów maniakalnych,
maniakalnodepresyjnych i depresyjnych. Dawka produktu Ketilept
Retard może być dostosowana w zależności od odpowiedzi klinicznej i
tolerancji pacjenta, w zakresie dawek od 300 mg do 800 mg na dobę.
Ważne jest, aby w terapii podtrzymującej stosować najmniejszą
skuteczną dawkę.
Terapia wspomagająca w leczeniu ciężkiej depresji u pacjentów
z ciężkim zaburzeniem depresyjnym
Ketilept Retard powinien być stosowany przed snem. Dawka dobowa
początkowa wynosi 50 mg dnia 1. i 2. oraz 150 mg dnia 3. i 4. W
krótkotrwałych badaniach klinicznych działanie przeciwdepresyjne
obserwowano po dawkach 150 mg i 300 mg na dobę w terapii
wspomagającej (z amitryptyliną, bupropionem, cytalopramem,
duloksetyną, escytalopramem, fluoksetyną, paroksetyną, sertraliną i
wenlafaksyną – patrz punkt 5.1) i 50 mg na dobę w monoterapii w
krótkoterminowych badaniach. Istnieje zwiększone ryzyko działań
niepożądanych po stosowaniu produktu w większych dawkach.
Dlatego lekarz powinien zapewnić stosowanie najmniejszej
skutecznej dawki, zaczynając leczenie od 50 mg na dobę. Decyzja o
zwiększeniu dawki ze 150 mg do 300 mg na dobę powinna być oparta na
indywidualnej ocenie stanu pacjenta.
Zmiana terapii z kwetiapiny o
natychmiastowym uwalnianiu:
W celu ułatwienia dawkowania pacjentom stosującym kwetiapinę o
natychmiastowym uwalnianiu w dawkach podzielonych możliwa jest
zmiana terapii na produkt Ketilept Retard podając równoważność
całkowitej dawki dobowej raz na dobę.
Konieczne może być indywidualne dostosowanie dawki.
Osoby w podeszłym
wieku:
Podobnie jak inne produkty
przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne, Ketilept Retard należy
stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów w podeszłym wieku,
szczególnie w początkowym okresie terapii. Konieczne może być
wolniejsze zwiększanie dawki produktu Ketilept Retard i stosowanie
mniejszej dawki dobowej w porównaniu do dawek stosowanych u
młodszych pacjentów. Średni klirens osoczowy kwetiapiny u pacjentów
w podeszłym wieku był zmniejszony o 30% do 50% w porównaniu z
wartościami występującymi u młodszych pacjentów. U osób w podeszłym
wieku leczenie należy rozpoczynać od dawki dobowej wynoszącej 50
mg. Następnie dawkę można zwiększyć o 50 mg na dobę do dawki
skutecznej, zależnie od indywidualnej odpowiedzi klinicznej i
tolerancji pacjenta na leczenie.
U pacjentów w podeszłym wieku z epizodami ciężkiej depresji w
przebiegu ciężkiego zaburzenia depresyjnego leczenie należy
rozpocząć od dawki 50 mg na dobę w dniach od 1. do 3., zwiększając
do 100 mg na dobę dnia 4. i do 150 mg na dobę dnia 8. Należy
stosować najmniejszą dawkę skuteczną, zaczynając od 50 mg na dobę.
Jeśli w oparciu o indywidualną ocenę stanu pacjenta konieczne jest
zwiększenie dawki do 300 mg na dobę, nie powinno to nastąpić przed
22. dniem leczenia.
Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u pacjentów
w wieku powyżej 65 lat z epizodami depresji w przebieguzaburzenia
afektywnego dwubiegunowego.
Dzieci i młodzież
Ketilept Retard nie jest zalecany do stosowania u dzieci i
młodzieży w wieku poniżej 18 lat, ze względu na brak danych
uzasadniających stosowanie w tej grupie wiekowej. Dane uzyskane w
badaniach klinicznych kontrolowanych placebo zostały przedstawione
w punktach 4.4, 4.8, 5.1 i 5.2.
Zaburzenia czynności
nerek
Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów z zaburzeniami
czynności nerek.
Zaburzenia czynności wątroby
Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie.
Dlatego Ketilept Retard należy stosować z zachowaniem ostrożności u
pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami czynności wątroby,
szczególnie w początkowej fazie leczenia. U pacjentów z
zaburzeniami czynności wątroby leczenie należy rozpocząć od dawki
dobowej wynoszącej 50 mg. Dawkę można zwiększać o 50 mg na dobę, aż
do dawki skutecznej, zależnie od indywidualnej odpowiedzi
klinicznej i tolerancji pacjenta na leczenie.
Sposób stosowania
Ketilept Retard należy stosować raz na dobę, bez jedzenia.
Tabletki należy połykać w całości, nie należy ich dzielić, żuć ani
kruszyć.
Ketilept Retard - środki ostrożności
Ponieważ Ketilept Retard stosowany jest w różnych wskazaniach,
profil bezpieczeństwa powinien być określany w oparciu o
indywidualne rozpoznanie u pacjenta i podawaną dawkę.
Nie ustalono długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwa
stosowania w leczeniu wspomagającym u pacjentów z ciężkimi
epizodami depresyjnymi, określono natomiast skuteczność i
bezpieczeństwo u dorosłych pacjentów, u których zastosowano
monoterapię (patrz punkt 5.1).
Dzieci i młodzież
Kwetiapina nie jest zalecana do stosowania u dzieci i młodzieży
w wieku poniżej 18 lat, gdyż nie ma danych przemawiających za
stosowaniem leku w tej grupie wiekowej. Badania kliniczne wykazały,
że oprócz znanego profilu bezpieczeństwa określonego u osób
dorosłych (patrz punkt 4.8), niektóre zdarzenia niepożądane
występowały z większą częstością u dzieci i młodzieży niż u
dorosłych (zwiększony apetyt, zwiększenie stężenia prolaktyny w
surowicy, wymioty, zapalenie błony śluzowej nosa i omdlenia) lub
mogą mieć różne następstwa u dzieci i młodzieży (objawy
pozapiramidowe i drażliwość), stwierdzono też jeden objaw uprzednio
nie obserwowany w badaniach u osób dorosłych (zwiększenie ciśnienia
krwi). U dzieci i młodzieży obserwowano również zmiany w badaniach
czynności tarczycy.
Ponadto, długotrwałe bezpieczeństwo terapii kwetiapiną na wzrost
i dojrzewanie badano nie dłużej niż przez 26 tygodni. Nie są znane
długotrwałe skutki leczenia w odniesieniu do rozwoju poznawczego i
behawioralnego.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych wśród dzieci i
młodzieży, stosowanie kwetiapiny wiązało się ze zwiększoną
częstością objawów pozapiramidowych w porównaniu z otrzymującymi
placebo pacjentami ze schizofrenią i epizodami maniakalnymi w
przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (patrz punkt
4.8).
Samobójstwo, myśli samobójcze lub pogorszenie
stanu klinicznego
Depresja wiąże się ze zwiększonym ryzykiem myśli samobójczych,
samookaleczenia i samobójstw (zdarzenia związane z próbami
samobójczymi). Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania istotnej
remisji. W związku z tym, że w ciągu kilku lub kilkunastu
pierwszych tygodni leczenia może nie byćpoprawy, pacjentów należy
starannie obserwować do czasu, aż poprawa nastąpi. Ogólne
doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstwa może
zwiększyć się we wczesnej fazie zdrowienia.
Dodatkowo, lekarz powinien rozważyć potencjalne ryzyko
wystąpienia zdarzeń związanych z próbami samobójczymi po nagłym
przerwaniu stosowania kwetiapiny, z powodu znanych czynników ryzyka
związanych z leczoną chorobą.
Inne zaburzenia psychiczne, w których zalecana jest kwetiapina,
mogą być również związane ze zwiększonym ryzykiem zachowań
samobójczych. Ponadto zaburzenia te mogąwspółistnieć z ciężkimi
zaburzeniami depresyjnymi. W związku z tym u pacjentów leczonych z
powodu innych zaburzeń psychicznych należy podjąć takie same środki
ostrożności, jak u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami
depresyjnymi.
Pacjenci z zachowaniami samobójczymi
wwywiadzie lub pacjenci przejawiający przed rozpoczęciem leczenia
znacznego stopnia skłonności samobójcze, należą do grupy
zwiększonego ryzyka wystąpienia myśli samobójczych lub prób
samobójczych i należy ich poddać ścisłej obserwacji w trakcie
leczenia. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych
leków przeciwdepresyjnych, stosowanych u dorosłych pacjentów z
zaburzeniami psychicznymi, wykazała zwiększone (w porównaniu z
placebo) ryzyko zachowań samobójczych u pacjentów w wieku poniżej
25 lat, stosujących leki przeciwdepresyjne.
W trakcie leczenia, zwłaszcza na
początku terapii i po zmianie dawki, należy ściśle obserwować
pacjentów, szczególnie z grupy podwyższonego ryzyka. Pacjentów
(oraz ich opiekunów) należy uprzedzić o konieczności zwrócenia
uwagi na każdy objaw klinicznego nasilenia choroby, zachowania lub
myśli samobójcze oraz nietypowe zmiany w zachowaniu, a w razie ich
wystąpienia, o konieczności niezwłocznego zwrócenia się do
lekarza.
W krótkotrwałych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z
udziałem pacjentów z ciężkimi epizodami depresyjnymi w zaburzeniu
afektywnym dwubiegunowym obserwowano zwiększone ryzyko zdarzeń
związanych z samobójstwami u młodych dorosłych pacjentów (poniżej
25 lat), leczonych kwetiapiną w porównaniu z otrzymującymi placebo
(odpowiednio 3,0% vs 0%). U pacjentów z ciężkimi
zaburzeniami depresyjnymi biorących udział w badaniach klinicznych
ryzyko wystąpienia zachowań samobójczych u młodych pacjentów
(poniżej 25. roku życia) wynosiło 2,1% (3/144) dla kwetiapiny i
1,3% (1/75) dla placebo.
Ryzyko metaboliczne
Ze względu na obserwowane ryzyko pogorszenia profilu
metabolicznego, w tym zmian masy ciała, stężenia glukozy
(hiperglikemia) i lipidów we krwi, co stwierdzano w badaniach
klinicznych, w momencie rozpoczynania leczenia należy sprawdzić
parametry metaboliczne pacjentów i regularnie kontrolować zmiany
tych parametrów w czasie trwania leczenia. W razie pogorszenia
wartości tych parametrów należy wdrożyć odpowiednie postępowanie
kliniczne (patrz również punkt 4.8).
Objawy pozapiramidowe
W badaniach klinicznych kontrolowanych
placebo u dorosłych pacjentów, stosowanie kwetiapiny było związane
ze zwiększoną częstością występowania objawów pozapiramidowych
(ang. Extrapyramidal Syndrome EPS) w porównaniu do grupy
placebo u pacjentów leczonych z powodu ciężkich epizodów depresji w
przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego i ciężkich zaburzeń
depresyjnych (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Stosowanie kwetiapiny wiązało się z rozwojem akatyzji,
charakteryzującej się subiektywnie odczuwanym, nieprzyjemnym lub
przykrym uczucie pobudzenia psychoruchowego, które często związane
jest z niemożnością siedzenia lub stania w bezruchu. Objawy te są
bardziej prawdopodobne w pierwszych kilku tygodniach leczenia. U
pacjentów, u których rozwiną się te objawy, zwiększenie dawki może
być szkodliwe.
Dyskinezy późne
Jeśli wystąpią przedmiotowe i podmiotowe objawy późnych
dyskinez, należy rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie
stosowania kwetiapiny. Objawy dyskinez późnych mogą się pogłębić
lub rozwinąć po przerwaniu terapii (patrz punkt 4.8).
Senność i zawroty głowy
Leczenie kwetiapiną było związane z sennością oraz innymi
objawami, takimi jak uspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach
klinicznych,dotyczących leczenia pacjentów z epizodami depresji w
zaburzeniu afektywnum dwubiegunowymi ciężkich zaburzeniach
depresyjnych objawy te występowały zazwyczaj podczas pierwszych
trzech dni leczenia i miały głównie łagodne do umiarkowanego
nasilenie. Pacjenci z depresją w przebiegu zaburzenia afektywnego
dwubiegunowego oraz pacjenci z ciężkimi epizodami depresji w
ciężkich zaburzeniach depresyjnych, u których występuje senność o
ciężkim nasileniu, mogą wymagać częstszych wizyt lekarskich podczas
pierwszych 2 tygodni od wystąpienia senności, lub do czasu poprawy,
a rozważenie przerwania leczenia może być konieczne.
Niedociśnienie ortostatyczne
Leczeniu kwetiapiną towarzyszyło niedociśnienie ortostatyczne i
związane z tym zawroty głowy (patrz punkt 4.8), które podobnie jak
senność występują zwykle w początkowej fazie zwiększania dawki.
Może to zwiększyć częstość przypadkowych urazów (upadki),
szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku. Dlatego należy poradzić
pacjentom zachowanie ostrożności do czasu, aż czasu poznania
reakcji organizmu na możliwe działania leku.
Kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z rozpoznanymi
chorobami układu sercowonaczyniowego, chorobami naczyniowymi mózgu
lub innymi stanami mogącymi predysponować do niedociśnienia. W
razie wystąpienia niedociśnienia ortostatycznego należy rozważyć
zmniejszenie dawki lub wolniejsze jej zwiększanie, zwłaszcza u
pacjentów z chorobami układu sercowonaczyniowego.
Napady drgawkowe
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych nie stwierdzano
różnicy w częstości występowania napadów drgawkowych u osób
otrzymujących kwetiapinę lub placebo. Brak danych na temat takich
napadów u pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie. Podobnie
jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, zaleca się
ostrożność w przypadku leczenia pacjentów z napadami drgawkowymi w
wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Złośliwy zespół
neuroleptyczny:
Złośliwy zespół neuroleptyczny związany jest ze stosowaniem
leków przeciwpsychotycznych, w tym również kwetiapiny (patrz punkt
4.8). Objawy kliniczne obejmują hipertermię, zaburzenia stanu
psychicznego, sztywność mięśni, niestabilność układu autonomicznego
i zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatyniny. W razie ich
wystąpienia należy przerwać terapię kwetiapiną i zastosować
odpowiednie leczenie.
Ciężka neutropenia i agranulocytoza
W badaniach klinicznych zgłaszano występowanie ciężkiej
neutropenii (liczba neutrofilów < 0,5 x 109/l). Większość
przypadków ciężkiej neutropenii wystąpiła w ciągu kilku miesięcy po
rozpoczęciu terapii kwetiapiną. Brak wyraźnej zależności od dawki.
Z doświadczenia po wprowadzeniu leku do obrotu wynika, że niektóre
przypadki zakończyły się zgonem. Prawdopodobnymi czynnikami ryzyka
neutropenii są: mała liczba białych krwinek (ang. White Blood
Cell WBC) przed rozpoczęciem leczenia oraz neutropenia wywołana
przez leki w wywiadzie. Należy przerwać stosowanie kwetiapiny,
jeśli liczba neutrofilów wynosi < 1,0 x 10 9 /l.
Należy obserwować pacjenta pod kątem wystąpienia objawów
podmiotowych i przedmiotowych zakażenia oraz kontrolować liczbę
neutrofilów (dopóki ich liczba nie przekroczy 1,5 x 10 9
/l) (patrz punkt 5.1).
U pacjentów zgłaszających się z infekcją lub gorączką należy
wziąć pod uwagę neutropenię, szczególnie przy braku ewidentnych
czynników predysponujących, i wdrożyć odpowiednie postępowanie
kliniczne.
Pacjentom należy zalecić, aby natychmiast zgłaszali występowanie
objawów, które mogłyby świadczyć o agranulocytozie lub zakażeniu
(np. gorączka, osłabienie, senność lub ból gardła) w jakimkolwiek
momencie terapii kwetiapiną. U takich chorych należy bezzwłocznie
zbadać liczbę białych krwinek i bezwzględną liczbę neutrofilów (
absolute neutrophil count ; ANC), szczególnie przy braku
czynników predysponujących.
Interakcje
Patrz także punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z silnymi induktorami enzymów
wątrobowych, takimi jak karbamazepina lub fenytoina, znacząco
zmniejsza stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na
skuteczność terapii kwetiapiną. U pacjentów otrzymujących leki
indukujące enzymy wątrobowe terapię kwetiapiną można rozpocząć,
jeśli w opinii lekarza korzyści wynikające ze stosowania kwetiapiny
przeważają nad ryzykiem związanym z przerwaniem stosowania
induktorów enzymów wątrobowych. Ważne, aby jakiekolwiek zmiany leku
indukującego enzymy wątrobowe dokonywane były stopniowo, i, jeśli
jest to konieczne, zastąpić go lekiem nieindukującym enzymów
wątrobowych (np. walproinian sodu).
Masa ciała
U pacjentów przyjmujących kwetiapinę stwierdzano zwiększenie
masy ciała. Należy kontrolować masę ciała pacjentów i odpowiednio
postępować, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania leków
przeciwpsychotycznych (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
Rzadko zgłaszano przypadki hiperglikemii i (lub) rozwoju bądź
nasilenia cukrzycy, której czasem towarzyszyła kwasica ketonowa lub
śpiączka, w tym kilka przypadków zakończonych zgonem (patrz punkt
4.8). Niekiedy donoszono o wcześniejszym zwiększeniu masy ciała, co
mogło być czynnikiem predysponującym. Zaleca się odpowiednie
monitorowanie stanu klinicznego, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi
stosowania leków przeciwpsychotycznych. Pacjenci stosujący
jakikolwiek lek przeciwpsychotyczny, w tym kwetiapinę, powinni być
obserwowani pod kątem wystąpienia oznak i objawów hiperglikemii
(takich jak polidypsja, poliuria, polifagia i osłabienie) a
pacjenci z cukrzycą lub czynnikami ryzyka wystąpienia cukrzycy
powinni być regularnie kontrolowani pod kątem pogorszenia kontroli
stężenia glukozy. Należy regularnie kontrolować masę ciała.
Lipidy
W badaniach klinicznych dotyczących kwetiapiny obserwowano
zwiększenie stężenia triglicerydów, cholesterolu LDL i całkowitego
cholesterolu oraz zmniejszenie stężenia cholesterolu HDL (patrz
punkt 4.8). W przypadku zmian stężenia lipidów należy postępować
zgodnie z praktyką kliniczną.
Wydłużenie odstępu QT
W badaniach klinicznych i podczas stosowania zgodnie z
Charakterystyką Produktu Leczniczego nie stwierdzano trwałego
wydłużenia odstępu QT związanego z podawaniem kwetiapiny. Po
wprowadzeniu do obrotu obserwowano wydłużenie odcinka QT w
przypadku stosowania dawek terapeutycznych ( patrz punkt 4.8) i w
przypadku przedawkowania (patrz punkt 4.9). Podobnie jak w
przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować
ostrożność, jeśli kwetiapina zalecana jest pacjentom z chorobami
układu sercowo-naczyniowego lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie
rodzinnym. Ostrożność zalecana jest również, jeśli kwetiapina
stosowana jest jednocześnie z innymi lekami wydłużającymi odstęp
QT, lekami neuroleptycznymi, szczególnie u pacjentów w podeszłym
wieku, u pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT,
zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia sercowego,
hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Kardiomiopatia i zapalenie mięśnia serca
Kardiomiopatię i zapalenie mięśnia sercowego opisywano w
badaniach klinicznych i po wprowadzeniu leku do obrotu, jednak
związek przyczynowo-skutkowy z kwetiapiną nie został ustalony. U
pacjentów z podejrzeniem kardiomiopatii lub zapalenia mięśnia
sercowego należy zweryfikować zasadność leczenia kwetiapiną.
Objawy odstawienia
Po nagłym przerwaniu stosowania kwetiapiny obserwowano
wystąpienie ostrych objawów odstawienia, takich jak bezsenność,
nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i
drażliwość. Zaleca się stopniowe odstawianie kwetiapiny przez okres
przynajmniej jednego do dwóch tygodni (patrz punkt 4.8).
Pacjenci w podeszłym wieku z
objawami psychotycznymi w przebiegu chorób otępiennych
Kwetiapina nie jest zatwierdzona do leczenia pacjentów w podeszłym
wieku z objawami psychotycznymi w przebiegu chorób
otępiennych.
W randomizowanych badaniach klinicznych, kontrolowanych placebo
z zastosowaniem niektórych atypowych leków przeciwpsychotycznych,
przeprowadzonych z udziałem pacjentów z otępieniem obserwowano
około 3-krotne zwiększenie ryzyka działań niepożądanych ze strony
układu naczyniowego mózgu. Mechanizm wpływający na zwiększenie
ryzyka nie jest znany. Nie można wykluczyć zwiększonego ryzyka w
przypadku innych leków przeciwpsychotycznych i w innych grupach
pacjentów. Należy zachować ostrożność podczas stosowania kwetiapiny
u pacjentów z czynnikami ryzyka wystąpienia udaru mózgu.
Metaanaliza atypowych leków przeciwpsychotycznych wykazała, że u
pacjentów w podeszłym wieku z objawami psychotycznymi w przebiegu
choroby otępiennej występuje zwiększone ryzyko zgonu w porównaniu
do grupy otrzymującej placebo. Jednakże, w dwóch 10-tygodniowych
badaniach dotyczących stosowania kwetiapiny kontrolowanych placebo
przeprowadzonych w takiej samej grupie pacjentów (n=710, średnia
wieku 83 lata, grupa wiekowa 56-99 lat) śmiertelność w grupie
stosującej kwetiapinę wynosiła 5,5%, a w grupie otrzymującej
placebo 3,2%. Przyczyny śmierci pacjentów w trakcie badań
klinicznych były różne, zgodne z oczekiwanymi dla tej populacji. Na
podstawie tych danych nie można ustalić związku między stosowaniem
kwetiapiny i zgonami pacjentów w podeszłym wieku z chorobą
otępienną.
Zaburzenia połykania
Podczas stosowania kwetiapiny
obserwowano przypadki dysfagii (patrz punkt 4.8). Kwetiapinę należy
stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów z ryzykiem
wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc.
Zaparcie i niedrożność jelit
Zaparcie stanowi czynnik ryzyka niedrożności jelit. Podczas
stosowania kwetiapiny opisywano występowanie zaparć i niedrożności
jelit (patrz punkt 4.8 Działania niepożądane), w tym przypadki
zakończone zgonem u chorych zagrożonych zwiększonym ryzykiem
niedrożności jelit, między innymi u osób, które otrzymują wiele
leków spowalniających perystaltykę jelit i (lub) mogą nie zgłaszać
objawów związanych z zaparciami. Pacjenci z niedrożnością jelit
wymagają ścisłego monitorowania i pilnego leczenia.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ)
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych raportowano
przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Ponieważ u
pacjentów stosujących leki przeciwpsychotyczne często występują
czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, należy
zidentyfikować wszystkie możliwe czynniki ryzyka ŻChZZ przed i
podczas terapii kwetiapiną oraz podjąć działania zapobiegające
wystąpieniu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Zapalenie trzustki
W badaniach klinicznych i po wprowadzeniu leku do obrotu
opisywano zapalenie trzustki. Wśród zgłoszeń po wprowadzeniu leku
do obrotu, (choć nie wszystkie przypadki były obciążone czynnikami
ryzyka) u wielu pacjentów stwierdzano czynniki o znanym związku z
zapaleniem trzustki, takie jak zwiększone stężenie triglicerydów
(patrz punkt 4.4), kamicę żółciową i spożywanie alkoholu.
Dodatkowe informacje
Dane dotyczące stosowanych jednocześnie kwetiapiny i kwasu
walproinowego lub litu w ostrych epizodach manii o umiarkowanym i
dużym nasileniu są ograniczone. Jednakże skojarzona terapia była
dobrze tolerowana (patrz punkt 4.8 i 5.1). Dane wykazały działanie
addycyjne w 3. Tygodniu leczenia.
Laktoza
Tabletki o przedłużonym uwalnianiu Ketilept Retard zawierają
laktozę. W związku z tym pacjenci z rzadko występującą dziedziczna
nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub
zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować
tego leku.
Ketilept Retard - przedawkowanie
Objawy
Generalnie zgłaszane objawy podmiotowe i przedmiotowe były to
objawy wynikające z nasilenia znanego farmakologicznego działania
substancji, takie jak senność, nadmierne uspokojenie, tachykardia i
hipotonia.
Przedawkowanie może prowadzić do wydłużenia odstępu QT, drgawek,
stanu padaczkowego, rabdomiolizy, depresji oddechowej, zatrzymania
moczu, splątania, majaczenia oraz (lub) pobudzenia, śpiączki i
zgonu.
Pacjenci, u których występuje ciężka choroba układu
sercowo-naczyniowego mogą być bardziej narażeni na skutki
przedawkowania. (Patrz punkt 4.4: niedociśnienie
ortostatyczne).
Postępowanie w przypadku przedawkowania
Nie ma swoistej odtrutki dla kwetiapiny. W przypadkach ciężkiego
zatrucia zawsze należy rozważać możliwość przedawkowania kilku
różnych produktów leczniczych. Zaleca się leczenie w oddziale
intensywnej opieki medycznej z uzyskaniem i utrzymaniem drożności
dróg oddechowych, zapewnieniem właściwej wentylacji i utlenowania,
monitorowaniem i podtrzymywaniem czynności układu krążenia.
Na podstawie ogólnie dostępnego piśmiennictwa, pacjenci z
majaczeniem i pobudzeniem oraz wyraźnym zespołem
przeciwcholinergicznym mogą być leczeni fizostygminą w dawce 1-2 mg
(w warunkach ciągłego monitorowania EKG).
Nie jest to zalecane jako leczenie standardowe z uwagi na
potencjalny niekorzystny wpływ fizostygminy na przewodzenie w
sercu. Fizostygminę można zastosować, jeśli nie stwierdza się zmian
w EKG. Nie należy podawać fizostygminy w przypadkach zaburzeń rytmu
serca, bloku serca jakiegokolwiek stopnia lub poszerzenia zespołu
QRS.
Chociaż nie badano, jak zapobiegać
wchłanianiu po przedawkowaniu leku, płukanie żołądka może być
wskazane w ciężkich zatruciach, przeprowadzane, jeśli to możliwe, w
ciągu jednej godziny od zażycia leku. Należy rozważyć podanie węgla
aktywowanego.
Oporną na leczenie hipotonię w przypadkach przedawkowania
kwetiapiny należy opanowywać odpowiednimi metodami, takimi jak
podanie płynów dożylnych i (lub) leki sympatykomimetyczne. Należy
unikać adrenaliny i dopaminy, ponieważ w warunkach indukowanej
kwetiapiną blokady receptorów alfa pobudzenie receptorów beta może
nasilać hipotonię.
Ścisły nadzór lekarski i monitorowanie pacjenta należy
kontynuować do czasu normalizacji stanu pacjenta.
Ketilept Retard - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którykolwiek
substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Jednoczesne stosowanie inhibitorów cytochromu P450 3A4, takich
jak inhibitory proteazy HIV, azolowe leki przeciwgrzybicze,
erytromycyna, klarytromycyna i nefazodon jest przeciwwskazane
(patrz punkt 4.5).
Ketilept Retard - działania niepożądane
Najczęściej zgłaszanymi polekowymi reakcjami niepożądanymi (
Adverse Drug Reactions ; ADR) przy stosowaniu kwetiapiny
(> 10%) są:
senność, bóle głowy, zawroty głowy, suchość w ustach, objawy z
odstawienia (po przerwaniu leczenia), zwiększone stężenia
triglicerydów w surowicy, zwiększone stężenia cholesterolu
całkowitego (głównie cholesterolu LDL), zmniejszone stężenia
cholesterolu HDL, zwiększenie masy ciała, zmniejszenie stężenia
hemoglobiny i objawy pozapiramidowe.
Częstość działań niepożądanych związanych z terapią kwetiapiną
przedstawiono w tabeli poniżej (tabela 1.) według formatu
zalecanego przez Radę Międzynarodowych Towarzystw Medycznych
(Council for International Organizations of Medical Sciences; CIOMS
III) (Grupa Robocza CIOMS III 1995).
Tabela 1. Reakcje niepożądane związane z
terapią kwetiapiną
Działania niepożądane obserwowane w czasie stosowania kwetiapiny
wymieniono następująco: bardzo często ( > 1/10); często (
> 1/100 do < 1/10); niezbyt często ( >
1/1000 do < 1/100 ); rzadko ( > 1/10 000 do <
1/1000); bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (nie można
określić częstości na podstawie dostępnych danych).
Klasyfikacj a
układowonarządowa
|
Bardzo często
|
Często
|
Niezbyt często
|
Rzadko
|
Bardzo rzadko
|
Niezna na
|
Zaburzenia krwi i układu
chłonnego
|
Zmniejszenie stężenia hemoglobiny 22
|
Leukope
nia 1,28
zmniejszona liczba neutrofilów,
zwiększona liczba eozynofilów
27
|
Trombocyt openia Niedokrwi stość
Zmniejszen ie liczby płytek
13
|
Agranulo-
cytoza 26
|
|
Neutrop
enia 1
|
Zaburzenia układu
immunologic
znego
|
|
|
Nadwrażli wość (w tym alergiczne
reakcje skórne)
|
|
Reakcja anafilaktyc zna
5
|
|
Zaburzenia endokrynolo
giczne
|
|
Hiperpro laktyne mia 15
zmniejszenie stężenia całkowitej
T 4 24 , wolnej
T 424 , całkowitej
T 324,
zwiększenie stężenia TSH
24
|
Zmniejsze nie stężenia
wolnej T 3 24 ,
Niedoczyn ność tarczycy 21
|
|
Nieprawidł owe wydziela nie
hormonu antydiurety cznego
|
|
Zaburzenia metabolizmu
|
Zwiększenie stężenia
|
Zwiększone łaknienie,
|
Hiponatrem ia 19
,cukrzy
|
Zespół metabolicz
|
Zaostrzenie wcześniej
|
|
i odżywiania
|
triglicerydów w osoczu 10,30 Zwiększenie
całkowitego cholesterolu (głównie cholesterolu
LDL) 11,30
Zmniejszenie cholesterolu HDL
17,30 , zwiększenie masy ciała 8,30
|
zwiększenie stężenia glukozy we krwi
do wartości hiperglikemi cznych 6,30
|
ca
1,5,
|
ny 29
|
istniejącej cukrzycy
|
|
Zaburzenia
psychiczne
|
|
Dziwne sny i koszmary senne, myśli i
zachowania samobójcze 20
|
|
Somnambu
lizm i powiązane z nim reakcje
takie jak
mówienie
przez sen i zespół jedzenia nocnego
|
|
|
Zaburzenia układu
nerwowego
|
Zawroty
głowy 4,16 , senność 2,16 , bóle głowy,
objawy pozapiramidowe
1,21
|
Dyzartia
|
Drgawki 1 zespół
niespokojn ych nóg, późne dyskinezy 1,
5 , omdlenie
4,16
|
|
|
|
Zaburzenia
serca
|
|
Tachykardia
3 23
, kołatanie
|
Wydłużeni e odstępu QT
1,12,18 ,
bradykardia
32
|
|
|
|
Zaburzenia oka
|
|
Niewyraźne
widzenie
|
|
|
|
|
Zaburzenia
naczyniowe
|
|
Niedociśnien
ie ortostatyczne
4,16
|
|
Żylna choroba zakrzepow o-zatorowa
1
|
|
|
Zaburzenia układu
oddechowe
go, klatki piersiowej i
śródpiersia
|
|
Duszność 23
|
Zapalenie błony śluzowej nosa
|
|
|
|
Zaburzenia
żołądka i
jelit
|
Suchość błony śluzowej jamy ustnej
|
Zaparcia, niestrawność ,wymioty
25
|
Zaburzenia połykania 7
|
Zapalenie trzustki 1 , zaparcia,
niedrożnoś ć jelit
|
|
|
Zaburzenia wątroby i dróg
żółciowych
|
|
Zwiększenie aktywności
aminotransfer azy alaninowej (AlAT) 3
Zwiększenie aktywności
gamma
glutamylotra nsferazy we krwi 3
|
Zwiększeni e aktywności
aminotransf erazy
asparginow
ej
(AspAT) 3
|
Żółtaczka 5 , zapalenie wątroby
|
|
|
Zaburzenia skóry i tkanki
podskórnej
|
|
|
|
|
Obrzęk naczynioruchowy 5 ,
zespół StevensaJohnsona 5
|
Toksycz ne martwic ze oddziela
nie się
naskórk
a ,
rumień wielopo staciow
y
|
Zaburzenia mięśniowo-
szkieletowe i tkanki
łącznej
|
|
|
|
|
Rabdomioli za
|
|
Zaburzenia nerek i dróg
moczowych
|
|
|
Zatrzymani e moczu
|
|
|
|
Ciąża, połóg i okres
poporodowy
|
|
|
|
|
|
Zespół odstawi enia u
noworo
dka 31
|
Zaburzenia układu rozrodczego i
piersi
|
|
|
Zaburzenia seksualne
|
Priapizm, mlekotok,
obrzęk piersi, zaburzenia miesiączko
wania
|
|
|
Zaburzenia ogólne i
|
Objawy
odstawienne 1,9
|
Niewielkie osłabienie
,
|
|
Złośliwy zespół
|
|
|
stany w miejscu
podania
|
|
obrzęki obwodowe, rozdrażnienie
, gorączka
|
|
neuroleptyc zny 1 , hipotermia
|
|
|
Badania diagnostycz ne
|
|
|
|
Zwiększeni e
aktywności kinazy fosfokreaty nowej we krwi 14
|
|
|
(1)
Patrz punkt 4.4.
(2)
W ciągu pierwszych dwóch tygodni może wystąpić senność,
która najczęściej ustępuje w ciągu dalszego leczenia
kwetiapiną.
(3)
U niektórych pacjentów, którym podawano kwetiapinę,
obserwowano zwiększenie (od wartości prawidłowych do > 3 x
górnej granicy normy [GGN] w dowolnym czasie) aktywności
aminotransferaz (AlAT, AspAT) lub gamma-GT w surowicy. Zmiany te
zwykle ustępowały podczas dalszego leczenia kwetiapiną.
(4)
Tak jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych o
działaniu blokującym receptory alfa1adrenergiczne, kwetiapina
często wywołuje objawy niedociśnienia ortostatycznego,
przebiegającego z uczuciem zawrotów głowy, tachykardią, a u
niektórych pacjentów z omdleniem, w szczególności w trakcie
wstępnego okresu zwiększania dawki (patrz punkt 4.4).
(5)
Częstości tych działań niepożądanych obliczono
wyłącznie na podstawie danych z okresu po wprowadzeniu kwetiapiny
do obrotu i dotyczących leku w postaci o natychmiastowym
uwalnianiu.
(6)
Przynajmniej jeden pomiar - stężenie glukozy na czczo ≥
126 mg/dl ( > 7,0 mmol/l) lub po posiłku ≥ 200 mg/dl
( 11,1 mmol/l).
(7)
Nasilenie częstości zaburzeń połykania w grupie stosującej
kwetiapinę w porównaniu do grupy placebo obserwowano wyłącznie w
badaniach klinicznych dotyczących depresji związanej z
zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym .
(8)
Na podstawie > 7% zwiększenia masy ciała od masy
wyjściowej. Występuje głównie w pierwszych tygodniach terapii u
dorosłych.
(9)
Poniższe objawy odstawienia obserwowano najczęściej w
krótkoterminowych, kontrolowanych placebo badaniach klinicznych
dotyczących monoterapii, które oceniały objawy z odstawienia:
bezsenność, nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy
i drażliwość. Częstość występowania tych działań niepożądanych w
sposób znaczący zmniejszała się po 1 tygodniu od przerwania
podawania leku.
(10)
Triglicerydy > 200 mg/dl (≥2,258 mmol/l (pacjenci
> 18 lat) lub > 1 50 mg/dl (≥1,694 mmol/l
(pacjenci < 18 lat) przynajmniej jeden raz.
(11)
Cholesterol > 240 mg/dl (≥6,2064 mmol/l
(pacjenci ≥18 lat) lub ≥ 200 mg/dl ( ≥5,172 mmol/l (pacjenci
< 18 lat) co najmniej w jednym badaniu. Bardzo często
obserwowano zwiększenie stężenia cholesterolu LDL > 30
mg/dl ( ≥0,769 mmol/l. Średnia zmiana wśród pacjentów, którzy mieli
takie zwiększenie wynosiła 41,7 mg/dl ( ≥1,07 mmol/l).
(12)
Patrz tekst poniżej.
(13) 9
Płytki krwi ≤100 x 10 /l w co najmniej w jednym
badaniu.
(14)
Na podstawie zgłoszeń zdarzeń niepożądanych w badaniach
klinicznych, zwiększenie aktywności kinazy fosfokreatynowej we krwi
niezwiązany ze złośliwym zespołem neuroleptycznym.
(15)
Stężenia prolaktyny (pacjenci > 18 lat):> 20 µg/l
(> 869,56 pmol/l) mężczyźni; > 30 µg/l (> 1304,34 pmol/l)
kobiety; w każdym czasie.
(16)
Może prowadzić do upadków.
(17)
Cholesterol HDL: < 40 mg/dl (1,025 mmol/l) mężczyźni;
< 50 mg/dl (1,282 mmol/l) kobiety, w każdym czasie.
(18)
Częstość występowania u
pacjentów, u których następuje wydłużenie odstępu QT z < 450
milisekund do ≥450 milisekund z ≥30 milisekundowym wzrostem. W
badaniach klinicznych kontrolowanych placebo dotyczących stosowania
kwetiapiny średnia zmiana i częstość u pacjentów z klinicznie
znaczącym przesunięciem odcinka QT były podobne w grupach
przyjmujących kwetiapinę i placebo.
(19)
Co najmniej jeden epizod zmiany stężenia w zakresie od
> 132 mmol/l do ≤ 132 mmol/l
(20)
Podczas terapii kwetiapiną lub zaraz po przerwaniu
stosowania leku obserwowano przypadki wyobrażeń i zachowań
samobójczych (patrz punkty 4.4 i 5.1).
(21)
Patrz punkt 5.1.
(22)
U 11% pacjentów biorących udział we wszystkich, włączając
otwarte, badaniach nad kwetiapiną, zaobserwowano przynajmniej jeden
przypadek zmniejszenia stężenia hemoglobiny do ≤13 g/dl (8,07
mmol/l) u mężczyzn i ≤12 g/dl (7,45 mmol/l) u kobiet. U tych
pacjentów średnie maksymalne zmniejszenie stężenia hemoglobiny za
każdym razem wynosiło -1,50 g/dl.
(23)
Te doniesienia często dotyczą sytuacji, w których dochodzi do
tachykardii, zawrotów głowy, ortostatycznych spadków ciśnienia i
(lub) w przypadku wcześniej istniejących chorób serca lub układu
oddechowego.
(24)
W oparciu o odchylenia od
prawidłowych wartości wyjściowych do potencjalnie istotnych
klinicznie wartości w dowolnym czasie od punktu wyjściowego we
wszystkich badaniach. Zmiany w stężeniu całkowitej T 4 ,
wolnej T 4 , całkowitej T 3 i wolnej T
3 określane są jako < 0,8 x LLN (dolnej granicy normy
w pmol/L) a zmiany w stężeniu TSH jako > 5 mIU/L w dowolnym
momencie.
(25)
W oparciu o zwiększoną częstość wymiotów u pacjentów w
podeszłym wieku (≥65 lat).
(26)
Na podstawie zmiany liczby neutrofili z > =1,5 x 10^9/l
wyjściowo do < 0,5 x 10^9/l w dowolnym momencie w trakcie
leczenia i na podstawie pacjentów z ciężką neutropenią (< 0,5 x
109/l) i zakażeniem we wszystkich badaniach klinicznych kwetiapiny
(patrz punkt 4.4).
(27)
W oparciu o odchylenia od
prawidłowych wartości wyjściowych do potencjalnie istotnych
klinicznie wartości w dowolnym czasie od punktu wyjściowego we
wszystkich badaniach. Zmiany liczby eozynofilów określa się jako
> 1 x 10 9 komórek/L w dowolnym momencie.
(28)
W oparciu o odchylenia od
prawidłowych wartości wyjściowych do potencjalnie istotnych
klinicznie wartości w dowolnym czasie od punktu wyjściowego we
wszystkich badaniach. Zmiany liczby białych krwinek określa się
jako ≤3 x 10 9 komórek/L w dowolnym momencie.
(29)
W oparciu o zgłoszenia działań niepożądanych w postaci zespołu
metabolicznego ze wszystkich badań klinicznych z
kwetiapiną.
(30)
W badaniach klinicznych u niektórych pacjentów obserwowano
pogorszenie więcej niż jednego z parametrów metabolicznych, takich
jak masa ciała, stężenie glukozy i lipidów (patrz punkt 4.4).
(31)
Patrz punkt 4.6.
(32)
Może występować w momencie lub wkrótce po włączeniu
leczenia i wiązać się z hipotonią i/lub omdleniem. Częstość
występowania określono na podstawie zgłoszeń zdarzeń niepożądanych
o charakterze bradykardii i zdarzeń pokrewnych we wszystkich
badaniach klinicznych z kwetiapiną.
Podczas stosowania leków neuroleptycznych obserwowano przypadki
wydłużenia odstępu QT, komorowych zaburzeń rytmu, nagłych
niespodziewanych zgonów, zatrzymania akcji serca i torsades de
pointes , które są uznane za charakterystyczne dla tej grupy
leków.
Dzieci i młodzież
Te same działania niepożądane opisane powyżej dla pacjentów
dorosłych należy uwzględnić u dzieci i młodzieży. Poniżej
przedstawiono podsumowanie działań niepożądanych występujących z
większą częstością u dzieci i młodzieży (10-17 lat) niż u pacjentów
dorosłych oraz działania niepożądane, które nie zostały
zidentyfikowane u dorosłych.
Tabela 2. Polekowe reakcje
niepożądane u dzieci i młodzieży związane z terapią kwetiapiną,
występujące z większą częstością niż u dorosłych lub niestwierdzane
w populacji dorosłych.
Częstość występowania działań
niepożądanych uszeregowano następująco: bardzo często (
≥ 1/10), często ( ≥ 1/100 do < 1/10),
niezbyt często ( ≥ 1/1000 do < 1/100), rzadko (
≥ 1/10 000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10
000)
Klasyfikacja układów i
narządów
|
Bardzo często
|
Często
|
Zaburzenia endokrynologiczne
|
zwiększenie stężenia prolaktyny 1
|
|
Zaburzenia metabolizmu i
odżywiania
|
zwiększone łaknienie
|
|
Zaburzenia układu nerwowego
|
objawy pozapiramidowe 3,4
|
Omdlenie
|
Zaburzenia naczyniowe
|
Zwiększone ciśnienie krwi 2
|
|
Zaburzenia układu oddechowego, klatki
piersiowej i śródpiersia
|
|
Zapalenie błony śluzowej nosa
|
Zaburzenia żołądka i jelit
|
Wymioty
|
|
Zaburzenia ogólne i stany w
miejscu podania
|
|
Drażliwość 3
|
(1)
Stężenie prolaktyny (pacjenci < 18 lat): > 20 µg/l
(> 869,56 pmol/l) mężczyźni; > 26 µg/l (> 1130,428
pmol/l) kobiety; w każdym czasie. Zwiększenie stężenia
prolaktyny > 100 µg/l występował u mniej niż 1%
pacjentów.
(2)
Na podstawie przesunięcia klinicznie
istotnych wartości progowych (według kryteriów Narodowych
Instytutów Zdrowia - National Institutes of Health ) lub
zwiększenia> 20 mmHg dla skurczowego lub > 10 mmHg
rozkurczowego ciśnienia krwi w każdym czasie w dwóch krótkich (3-6
tygodni) badaniach z grupą kontrolną placebo u dzieci i
młodzieży.
(3)
Uwaga: częstość jest zgodna z obserwowaną wśród osób
dorosłych, ale drażliwość może mieć odmienne implikacje kliniczne u
dzieci i młodzieży w porównaniu z dorosłymi pacjentami.
(4)
Patrz punkt 5.1.
Zgłaszanie
podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest
zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to
nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania
produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu
medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania
niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania
Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel.: + 48 22 49 21
301, faks: + 48 22 49 21 309, e-mail: ndl@urpl.gov.pl.
Komentarze