Ciqorin - dawkowanie
Podanie doustne
Dobową dawkę cyklosporyny należy zawsze podawać w dwóch
dawkach podzielonych. Kapsułki należy połykać w całości.
U pacjentów po przeszczepieniu należy wykonać rutynową
kontrolę stężenia cyklosporyny we krwi, w celu uniknięcia ryzyka
wystąpienia działań niepożądanych (gdy stężenie we krwi jest zbyt
wysokie) i odrzucenia przeszczepu (gdy stężenie we krwi jest zbyt
niskie).
Ze względu na możliwe różnice w biodostępności u
pacjentów, nie należy zamieniać jednego produktu zawierającego
cyklosporynę w postaci doustnej na inny lub odwrotnie bez
odpowiedniego, ścisłego monitorowania stężenia cyklosporyny we
krwi, stężenia kreatyniny w surowicy oraz ciśnienia tętniczego
krwi. Z tego powodu, może być właściwe przepisywanie tego samego
produktu leczniczego.
W celu monitorowania stężenia leku preferowane jest
wykonywanie oznaczeń z krwi pełnej. Używa się specyficznych metod
analitycznych, mierzących stężenie cyklosporyny niezmienionej
(wysokociśnieniowa chromatografia cieczowa - HPLC, lub z
zastosowaniem swoistych przeciwciał monoklonalnych, znakowanych
radioizotopem) oraz metod niespecyficznych, wykorzystujących
oznaczenia stężeń pewnych metabolitów, za pośrednictwem których
mierzone jest stężenie cyklosporyny. Wyniki oznaczeń, wykonanych za
pomocą różnych metod, nie mogą być ze sobą porównywane. Zalecane
jest wykonywanie oznaczeń stężeń cyklosporyny za pomocą
specyficznych przeciwciał monoklonalnych lub za pomocą metody HPLC.
Docelowe stężenie cyklosporyny we krwi zależy od przeszczepionego
narządu, od czasu, jaki upłynął od transplantacji oraz od schematu
stosowanego leczenia immunosupresyjnego.
Należy wziąć pod uwagę, że oprócz stężenia cyklosporyny we
krwi pacjenta, na stan jego zdrowia wpływać mogą także inne
czynniki. Uzyskane wartości stężeń cyklosporyny są jedynie
wskazówką odnośnie dawkowania leku i powinny być oceniane łącznie z
objawami klinicznymi oraz pozostałymi parametrami
laboratoryjnymi.
W przypadku zaburzeń żołądkowo-jelitowych, które mogą
zmniejszyć wchłanianie leku po podaniu doustnym, może być konieczne
zastosowanie większych dawek cyklosporyny lub podanie
dożylne.
Przeszczepianie narządów
Leczenie cyklosporyną należy rozpocząć w ciągu 12 godzin
przed transplantacją, dawką od 10 do 15 mg/kg mc. podaną w dwóch
dawkach podzielonych. Dawka ta powinna być stosowana przez 1 do 2
tygodni po operacji jako dawka dobowa. Następnie powinna być
stopniowo zmniejszana, odpowiednio do stężenia cyklosporyny we
krwi, aż do osiągnięcia dawki podtrzymującej około 2 do 6 mg/kg mc.
na dobę, podawanej w dwóch dawkach podzielonych.
Jeżeli cyklosporyna jest podawana jednocześnie z innymi
lekami immunosupresyjnymi (np. z kortykosteroidami lub w
politerapii), to stosuje się mniejsze dawki (np. 3 do 6 mg/kg mc.
na dobę w początkowym okresie leczenia, podawane w dwóch dawkach
podzielonych).
Przeszczepianie szpiku
W celu zapobiegania chorobie przeszczep przeciw
gospodarzowi (ang. graft-versus-host disease - GVHD),
cyklosporynę stosuje się zazwyczaj w leczeniu początkowym,
krótkotrwale w skojarzeniu z metotreksatem. Optymalną dawkę należy
dostosować indywidualnie. Na ogół leczenie należy rozpocząć na 1 do
2 dni przed przeszczepieniem szpiku infuzją dożylną, (w dawce 2,5
do 5 mg/kg mc. na dobę). Następnie zaleca się
zastosowanie doustnego leczenia tak szybko, jak pacjent
będzie je tolerował (na ogół 12,5 mg/kg m.c. na dobę). Leczenie
doustne należy kontynuować przez co najmniej 3-6 miesięcy,
następnie należy stopniowo zmniejszać dawkę aż do ewentualnego
odstawienia produktu.
Alternatywny sposób podania cyklosporyny to dożylna
monoterapia w dawce 5 mg/kg mc. na dobę (od dnia 1 do dnia 3), a
następnie 3 mg/kg mc. na dobę (od dnia 4 do dnia 14) lub terapia
skojarzona w dawce 3-5 mg/kg mc. na dobę w połączeniu z
kortykosteroidami. Także w tym wypadku podanie dożylne cyklosporyny
należy zastąpić podaniem doustnym, tak szybko jak tylko będzie to
możliwe, a następnie kontynuować przez dłuższy czas.
Jeżeli cyklosporyna jest podawana od początku leczenia, to
zaleca się dawkę od 12,5 do 15 mg/kg mc. na dobę, podawaną w dwóch
dawkach podzielonych, zaczynając od dnia poprzedzającego
transplantację.
U niektórych pacjentów, po przerwaniu podawania
cyklosporyny może wystąpić choroba przeszczep przeciw gospodarzowi
(GVHD), ale zwykle ustępuje ona po ponownym podaniu cyklosporyny. W
leczeniu łagodnej, przewlekłej GVHD należy stosować małe dawki
cyklosporyny.
Zespół nerczycowy
Aby wywołać remisję, zaleca się dawkę dobową 5 mg/kg mc. u
dorosłych i 6 mg/kg mc. u dzieci, podawaną doustnie w dwóch dawkach
podzielonych, jeżeli czynność nerek jest prawidłowa. U pacjentów z
zaburzoną czynnością nerek dawka początkowa nie powinna być większa
niż 2,5 mg/kg mc. na dobę.
Zalecane jest odpowiednie monitorowanie stężenia
cyklosporyny przed podaniem kolejnej dawki w celu uniknięcia
przedawkowania leku u dzieci.
W ogniskowym segmentalnym stwardnieniu kłębuszków
nerkowych, korzystne działanie może wykazywać jednoczesne
stosowanie cyklosporyny z kortykosteroidami.
Jeżeli po 3 miesiącach leczenia nie obserwuje się poprawy
w zapaleniu kłębuszków nerkowych submikroskopowym i ogniskowym
segmentowym stwardnieniu kłębuszków lub po 6 miesiącach leczenia
błoniastego zapalenia kłębuszków nerkowych, należy przerwać
podawanie cyklosporyny.
Dawki należy dostosowywać indywidualnie, zależnie od ich
skuteczności (wpływ na białkomocz) i bezpieczeństwa stosowania
(ocenianego na podstawie przede wszystkim stężenia kreatyniny w
surowicy). Jednakże nie powinny one być większe niż 5 mg/kg mc. na
dobę u dorosłych, a 6 mg/kg mc. na dobę u dzieci.
W leczeniu podtrzymującym dawkę należy powoli zmniejszać
do najmniejszej skutecznej.
Reumatoidalne zapalenie stawów
Przez pierwsze 6 tygodni leczenia zaleca się dawkę 2,5
mg/kg mc. na dobę, doustnie w dwóch dawkach podzielonych. Dawkę
można stopniowo zmniejszać w zależności od indywidualnej
tolerancji. Jeżeli efekt jest niewystarczający, dawkę można
stopniowo zwiększać. Zwykle nie należy przekraczać dawki 4 mg/kg
mc. na dobę. W indywidualnych przypadkach dawkę można zwiększyć do
5 mg/kg mc. na dobę. Jeśli zwiększenie dawki odbywa się zbyt
szybko, występuje ryzyko przedawkowania leku. Jeśli po trzech
miesiącach podawania maksymalnej zalecanej lub tolerowanej dawki
odpowiedź na leczenie nie jest zadowalająca, należy przerwać
podawanie leku.
W leczeniu podtrzymującym dawkę należy dobrać
indywidualnie, w celu ustalenia najmniejszej dawki skutecznej.
Cyklosporynę można podawać jednocześnie z małymi dawkami
kortykosteroidów i (lub) niesteroidowych leków przeciwzapalnych
(NLPZ) (patrz punkt 4.5 ?Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje
interakcji").
Łuszczyca
Z powodu różnorodnego przebiegu tej choroby, dawka musi
być ustalona indywidualnie. W celu wywołania remisji zalecana dawka
początkowa wynosi 2,5 mg/kg mc. na dobę, doustnie w dwóch dawkach
podzielonych. Jeżeli po miesiącu nie ma poprawy, dawkę można
stopniowo zwiększać, nie
przekraczając 5 mg/kg mc. na dobę. Leczenie należy
przerwać, jeżeli stosując dawkę 5 mg/kg mc. na dobę nie można
osiągnąć w ciągu 6 tygodni wystarczającej skuteczności lub jeżeli
dawka skuteczna nie może być uważana za dawkę
bezpieczną.
Początkowa dawka 5 mg/kg mc. na dobę jest uzasadniona u
pacjentów, których stan wymaga szybkiej poprawy. Po osiągnięciu
zadowalającej poprawy, można przerwać podawanie cyklosporyny, a w
przypadku nawrotu choroby ponownie zastosować produkt w skutecznej
poprzednio dawce. U niektórych pacjentów może być konieczne
kontynuowanie leczenia podtrzymującego.
W leczeniu podtrzymującym dawkę należy ustalić
indywidualnie, aby ustalić najmniejszą skuteczną. Nie powinna ona
być większa niż 5 mg/kg mc. na dobę w dwóch dawkach
podzielonych.
Atopowe zapalenie skóry
Z powodu różnorodnego przebiegu tej choroby, dawka musi
być ustalona indywidualnie.
Zalecany zakres dawek wynosi od 2,5 do 5 mg/kg mc. na
dobę, podawane doustnie w dwóch dawkach podzielonych przez
maksymalnie 8 tygodni. Jeżeli dawka początkowa 2,5 mg/kg mc. na
dobę nie pozwala osiągnąć zadowalającej poprawy w ciągu 2 tygodni
leczenia, można ją szybko zwiększyć do dawki maksymalnej 5 mg/kg
mc. na dobę. W bardzo ciężkich przypadkach, uzyskanie szybkiej i
odpowiedniej kontroli choroby jest bardziej prawdopodobne po
podaniu dawki początkowej 5 mg/kg mc. na dobę. Po osiągnięciu
zadowalającej poprawy, dawkę należy stopniowo zmniejszać i przerwać
leczenie.
Sposób podawania
Podany zakres dawek ma służyć tylko jako ogólna wytyczna.
Wymaga się rutynowego monitorowania stężenia cyklosporyny we krwi,
aby uzyskać optymalne stężenie terapeutyczne u poszczególnych
pacjentów. Monitorowanie można prowadzić stosując do oznaczania
cyklosporyny metodę radioimmunologiczną z użyciem przeciwciał
monoklonalnych.
Zalecane dawki dobowe cyklosporyny należy zawsze podawać w
dwóch dawkach podzielonych. Lek należy przyjmować zawsze o tej
samej porze, a odstępy pomiędzy dawkami powinny być w przybliżeniu
równe. W związku z tym, zaleca się przyjmowanie leku w dwóch
dawkach podzielonych rano i wieczorem.
Cyklosporyna może być przyjmowana z posiłkiem lub
niezależnie od posiłku.
Kapsułki należy popijać płynem i połykać w
całości.
Zmiana z innych
doustnych produktów leczniczych zawierających
cyklosporynę Zmiana produktu leczniczego
zawierającego cyklosporynę na inny wymaga zachowania ostrożności i
powinna odbywać się pod nadzorem lekarza. Zaleca się monitorowanie
stężenia cyklosporyny we krwi w okresie zmiany leków, aby
zagwarantować utrzymanie stężenia na poziomie sprzed
zmiany.
Dawkowanie w
zaburzeniach czynności nerek
Nie przeprowadzono specyficznych badań farmakokinetycznych
dotyczących stosowania cyklosporyny po przeszczepie nerek u
pacjentów z zaburzoną czynnością nerek. Należy zwrócić szczególną
uwagę, jeśli dochodzi do nagłego zwiększenia stężenia kreatyniny w
surowicy (nawet, jeśli to stężenie pozostaje w zakresie wartości
prawidłowych) po rozpoczęciu podawania cyklosporyny. Nagłe
zwiększenie stężenia kreatyniny lub zmniejszenie klirensu
kreatyniny mogą być objawem ostrego odrzucenia przeszczepu,
szczególnie po przeszczepieniu nerek. Rozpoczęcie podawania
cyklosporyny u pacjentów z już istniejącą zaburzoną czynnością
nerek, a następnie dostosowanie dawki, wymaga wnikliwej oceny
stosunku korzyści do ryzyka oraz uwzględnienia stanu klinicznego
pacjenta i stężeń cyklosporyny we krwi.
U pacjentów z zespołem nerczycowym oraz umiarkowaną
niewydolnością nerek (stężenie kreatyniny u dorosłych < 200
mcmol/l, u dzieci < 140 mcmol/l), nie należy przekraczać dawki
początkowej cyklosporyny wynoszącej 2,5 mg/kg mc. na dobę. Pacjent
musi być wnikliwie obserwowany.
Dawkowanie u
pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby
Zaburzenia czynności wątroby mogą w niektórych wypadkach
znacząco modyfikować farmakokinetykę cyklosporyny. U pacjentów z
zaburzoną czynnością wątroby należy uważnie monitorować stężenie
cyklosporyny we krwi (cmin) i dostosowywać dawkę leku do
uzyskiwanych stężeń.
W łuszczycy, jeśli wystąpi dwukrotny wzrost stężenia
enzymów wątrobowych i (lub) bilirubiny w stosunku do wartości
wyjściowych, należy zaprzestać podawania cyklosporyny.
W zespole nerczycowym u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami
czynności wątroby, dawka początkowa cyklosporyny powinna być
zmniejszona o 25% do 50%.
Pacjenci w podeszłym wieku
Doświadczenie ze stosowaniem cyklosporyny u pacjentów w
podeszłym wieku jest ograniczone, jednakże nie zgłaszano żadnych
szczególnych problemów gdy stosowano produkt w zalecanych dawkach.
Jednak czynniki związane z wiekiem, takie jak zaburzenie czynności
nerek, wymagają zapewnienia pacjentom ścisłego nadzoru i
ewentualnego dostosowania dawki.
Dzieci i młodzież
Doświadczenie ze stosowaniem cyklosporyny u dzieci jest
ograniczone. Jednak dzieci w wieku powyżej 1 roku otrzymywały
cyklosporynę w zwykle stosowanych dawkach bez szczególnych
problemów. W kilku badaniach dzieci wymagały zastosowania większych
dawek cyklosporyny na kg masy ciała niż dorośli i dawki te były
tolerowane. Dawki przekraczające maksymalną zalecaną dawkę
powodowały retencję płynów, drgawki i zwiększenie ciśnienia
tętniczego. Redukcja dawki powodowała ustąpienie tych
objawów.
Ciqorin - środki ostrożności
Cyklosporyna może być przepisywana tylko przez lekarzy
mających doświadczenie w leczeniu immunosupresyjnym, którzy mogą
zapewnić właściwą obserwację podczas leczenia, łącznie z regularnym
pełnym badaniem lekarskim, pomiarem ciśnienia tętniczego krwi i
kontrolą laboratoryjnych parametrów na podstawie, których określa
się bezpieczeństwo stosowania. Pacjenci po transplantacji powinni
być w okresie leczenia cyklosporyną prowadzeni przez ośrodki mające
możliwość wykonania odpowiednich badań
laboratoryjnych oraz zapewnienia odpowiedniej interwencji
medycznej. Lekarz odpowiedzialny za leczenie podtrzymujące powinien
otrzymać pełną informację potrzebną do obserwacji
pooperacyjnej.
Nie należy stosować cyklosporyny jednocześnie z innymi
inhibitorami kalcyneuryny, takimi jak takrolimus, ponieważ takie
połączenie może nasilać działania niepożądane (patrz punkt 4.5
?Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji") bez wpływu
na zwiększenie skuteczności.
Należy unikać stosowania cyklosporyny jednocześnie z
lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas, lekami zawierającymi
potas, lekami z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-I),
lekami z grupy antagonistów receptora angiotensyny II (ARB).
Pacjenci stosujący cyklosporynę powinni unikać diety o dużej
zawartości potasu.
Sok grapefruitowy może zwiększać stężenie cyklosporyny we
krwi poprzez wpływ na układ cytochromu P450. Istnieją indywidualne,
niemożliwe do przewidzenia różnice, dotyczące wpływu soku
grapefruitowego na stężenie cyklosporyny we krwi. Z tego względu
nie należy przyjmować soku grapefruitowego jednocześnie z
cyklosporyną.
Należy unikać jednoczesnego podawania produktów
leczniczych, które mogą powodować przerost dziąseł (np. nifedypiny)
u pacjentów z przerostem dziąseł związanym ze stosowaniem
cyklosporyny (patrz punkt 4.8 Działania niepożądane).
Podczas leczenia cyklosporyną skuteczność szczepień może
być zmniej szona; nie należy podawać pacjentom żywych szczepionek
atenuowanych. W przypadku stosowania szczepionek inaktywowanych lub
toksoidowych, odpowiedź immunologiczna zawsze powinna być
kontrolowana za pomocą oznaczania miana przeciwciał (patrz punkt
4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje
interakcji).
Należy zachować ostrożność u pacjentów z dużym stężeniem
kwasu moczowego we krwi, ponieważ cyklosporyna może dodatkowo
zwiększać jego stężenie we krwi.
Cyklosporyna może pogarszać czynność nerek. Z tego powodu
należy wiarygodnie oznaczyć stężenie kreatyniny w surowicy przed
rozpoczęciem leczenia. W czasie trzech pierwszych miesięcy terapii
należy powtarzać co dwa tygodnie oznaczenia stężenia mocznika i
kreatyniny w surowicy. Nieprawidłowe wartości mogą oznaczać
konieczność zredukowania dawki cyklosporyny.
W trakcie długotrwałego leczenia, u niektórych pacjentów
mogą wystąpić zmiany strukturalne w nerkach (np. zwłóknienie
śródmiąższowe), które u biorców przeszczepów nerkowych należy
odróżniać od zmian wywoływanych przez przewlekłą reakcję
odrzucania. U pacjentów po transplantacji nerek, którzy mają bardzo
duże stężenie cyklosporyny we krwi i u których postępuje
pogorszenie parametrów czynności nerek nie ustępujące po
zmniejszaniu dawki leku, należy przeprowadzić bardziej wnikliwie
badania diagnostyczne, w tym także rozważyć wykonanie biopsji
nerek.
Cyklosporyna może również pogarszać czynność wątroby. Z
tego powodu należy rutynowo kontrolować czynność wątroby.
Cyklosporyna może także powodować zależne od dawki i przemijające
zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy, a niekiedy też
zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (patrz punkt 4.8.
?Działania niepożądane"). Odnotowano spontaniczne zgłoszenia oraz
doniesienia w ramach aktywnego monitorowania bezpieczeństwa o
toksycznym oddziaływaniu na wątrobę i uszkodzeniach wątroby u
pacjentów leczonych cyklosporyną, w tym o przypadkach cholestazy,
żółtaczki, zapalenia wątroby i niewydolności wątroby. Większość
doniesień dotyczyła pacjentów, u których występowały ciężkie
choroby współistniejące lub podstawowe oraz inne czynniki mogące
mieć wpływ na czynność wątroby np. powikłania infekcyjne lub
stosowanie innych leków o potencjalnie hepatotoksycznym działaniu.
Niektóre z tych przypadków (głównie pacjenci po przeszczepach)
zakończyły się zgonem (patrz punkt 4.8 ?Działania
niepożądane).
U pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek powinna być
kontrolowana ze szczególną uwagą.
Cyklosporyna może niekiedy wywoływać hiperkaliemię lub
hipomagnezemię oraz nasilać istniejące zaburzenia elektrolitowe
tego rodzaju. Dlatego zaleca się oznaczanie stężenia magnezu i
potasu w surowicy, szczególnie u pacjentów z istotnymi zaburzeniami
czynności nerek. Należy również zachować ostrożność,
podając cyklosporynę z lekami oszczędzającymi potas (np.
niektórymi lekami moczopędnymi, lekami z grupy inhibitorów
konwertazy angiotensyny, lekami z grupy antagonistów angiotensyny
II) i lekami zawierającymi potas, oraz u pacjentów stosujących
dietę o dużej zawartości potasu. W okresie okołotransplantacyjnym
zaleca się badanie stężenia magnezu w surowicy, szczególnie w
przypadku wystąpienia objawów neurologicznych. Jeśli będzie to
konieczne należy podać magnez.
W czasie leczenia cyklosporyną należy regularnie
kontrolować ciśnienie tętnicze (patrz punkt 4.8 ?Działania
niepożądane"). Należy zaprzestać podawania cyklosporyny, jeśli
zastosowane leczenie obniżające ciśnienie tętnicze nie doprowadzi
do jego normalizacji.
Przed leczeniem oraz po zakończeniu pierwszego miesiąca
leczenia wskazane jest oznaczenie stężenia lipidów, ponieważ
donoszono, że cyklosporyna może powodować przemijające zwiększenie
ich stężenia we krwi. W razie stwierdzenia zwiększenia stężenia
lipidów należy rozważyć ograniczenie spożycia tłuszczów i (lub)
zmniejszenie dawki cyklosporyny.
Należy regularnie przeprowadzać kontrolę dentystyczną (na
przykład, co 3 miesiące). W celu zapobiegania i (lub) redukcji
przerostu dziąseł należy poinstruować pacjenta w zakresie
profesjonalnej techniki mycia zębów i koniecznych elementów
właściwej higieny jamy ustnej.
Tak jak inne leki immunosupresyjne, cyklosporyna zwiększa
ryzyko rozwoju chłoniaków i innych nowotworów złośliwych,
szczególnie nowotworów skóry. Wydaje się, że zwiększenie ryzyka
jest związane ze stopniem i czasem trwania immunosupresji, a nie z
zastosowaniem konkretnego leku. Dlatego zaleca się ostrożność w
czasie stosowania wielolekowych schematów leczenia
immunosupresyjnego (łącznie z cyklosporyną). Mogą one prowadzić do
rozwoju chorób limfoproliferacyjnych i nowotworów narządów
miąższowych. W niektórych przypadkach zakończyły się one
zgonem.
Ze względu na potencjalne ryzyko wystąpienia nowotworów
złośliwych skóry, pacjenci leczeni cyklosporyną, w szczególności
pacjenci z łuszczycą lub atopowym zapaleniem skóry, powinni być
poinformowani o konieczności unikania ekspozycji na światło
słoneczne bez stosowania filtrów ochronnych oraz na promieniowanie
UVB lub fotochemioterapię (PUVA). Rutynowe badanie skóry, jak
również badanie histologiczne podejrzanych zmian skórnych jest
zalecane.
Zaleca się szczególną ostrożność u pacjentów z
nieleczonymi ostrymi zakażeniami. Tak jak inne leki
immunosupresyjne, cyklosporyna zwiększa ryzyko rozwoju różnych
zakażeń bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych i wirusowych.
Często są one wywoływane przez drobnoustroje
oportunistyczne.
U pacjentów przyjmujących cyklosporynę obserwowano
uaktywnione zakażenia utajonymi poliomawirusami, które mogą
prowadzić do związanej z nimi nefropatii (PVAN), szczególnie
nefropatii związanej z zakażeniem wirusem BK (BKVN), czy związanej
z zakażeniem wirusem JC postępującej wieloogniskowej
leukoencefalopatii (PML). Zdarzenia te były często związane z dużym
całkowitym obciążeniem immunosupresyjnym i powinny być uwzględniane
w diagnostyce różnicowej u pacjentów stosujących leki
immunosupresyjne z pogarszającą się czynnością nerek czy objawami
neurologicznymi. Takie zakażenia mogą być ciężkie i (lub) prowadzić
do zgonu pacjenta. Należy zastosować skuteczne metody zapobiegawcze
i lecznicze, szczególnie u pacjentów, u których stosuje się
długotrwale wielolekową immunosupresję.
Zaleca się wykonywanie regularnych oznaczeń minimalnego
stężenia cyklosporyny w pełnej krwi, w celu monitorowania
bezpieczeństwa terapii u pacjentów po transplantacji (patrz punkt
4.2 ?Dawkowanie i sposób podawania" ?Przeszczepianie
narządów").
Do monitorowania stężenia cyklosporyny w pełnej krwi
najlepiej stosować swoiste przeciwciało monoklonalne (określające
stężenie leku w postaci niezmienionej). Można też zastosować metodę
HPLC za pomocą, której można oznaczyć również lek w postaci
niezmienionej. Jeżeli pomiarów dokonuje się w osoczu lub surowicy,
to należy postępować według standardowych procedur (czas i
temperatura). Aby zapewnić dawkowanie powodujące odpowiednią
immunosupresję u biorców przeszczepów wątroby, w początkowym
okresie monitorowania należy stosować swoiste przeciwciało
monoklonalne, albo wykonywać równoległe pomiary, stosując swoiste i
nieswoiste przeciwciało monoklonalne.
Należy pamiętać, że stężenie cyklosporyny we krwi, osoczu
lub surowicy jest tylko jednym z wielu czynników wpływających na
stan kliniczny pacjenta. Dlatego wyniki powinny służyć tylko jako
wskazówka do ustalania dawkowania w zależności od innych parametrów
klinicznych i laboratoryjnych.
Cyklosporyna może zwiększać ryzyko łagodnego nadciśnienia
śródczaszkowego. Pacjenci z objawami zwiększonego ciśnienia
śródczaszkowego powinni być zbadani i jeśli zostanie rozpoznane
łagodne nadciśnienie śródczaszkowe, cyklosporyna powinna być
odstawiona, ze względu na ryzyko trwałej utraty wzroku.
Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego
stosowania lerkanidypiny i cyklosporyny (patrz punkt 4.5 Interakcje
z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje
interakcji).
Cyklosporyna może zwiększyć stężenie we krwi jednocześnie
podawanych leków, które są substratami P-glikoproteiny (PGP),
takich jak aliskiren (patrz punkt 4.5 Interakcje z innymi
produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji).
Ten produkt leczniczy zawiera 14,7% etanolu. Dawka 500 mg
zawiera 797,5 mg etanolu, co jest równoważne 16 ml piwa i 6,6 ml
wina na dawkę. Szkodliwe dla osób z chorobą alkoholową. Należy
wziąć pod uwagę podczas stosowania u kobiet ciężarnych lub
karmiących piersią, dzieci i u osób z grup wysokiego ryzyka, takich
jak pacjenci z chorobą wątroby lub z padaczką.
Ten produkt leczniczy zwiera sorbitol. Nie stosować u
pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją
fruktozy.
Dodatkowe środki ostrożności we wskazaniach
pozatransplantacyjnych
Nie należy podawać cyklosporyny pacjentom z zaburzeniem
czynności nerek (z wyjątkiem pacjentów z zespołem nerczycowym z
dopuszczalnym stopniem uszkodzenia nerek), niewyrównanym
nadciśnieniem tętniczym, trudnymi do opanowania zakażeniami oraz
wszelkimi nowotworami złośliwymi.
Dodatkowe środki ostrożności w zespole
nerczycowym
Cyklosporyna może zaburzać czynność nerek, dlatego zaleca
się częstą kontrolę ich czynności. Jeżeli w więcej niż jednym
oznaczeniu stężenie kreatyniny w surowicy jest zwiększone o ponad
30% w porównaniu do stężenia początkowego, to należy zmniejszyć
dawkę cyklosporyny o 25 do 50%. Pacjenci z nieprawidłową czynnością
nerek powinni otrzymywać początkowo dawkę 2,5 mg/kg mc. na dobę i
muszą być bardzo starannie obserwowani.
Ze względu na zmiany czynności nerek wywołane przez zespół
nerczycowy, u niektórych pacjentów mogą wystąpić trudności w
wykryciu zaburzeń czynności nerek wywołanych przez cyklosporynę.
Wyjaśnia to występowanie rzadkich przypadków zmian strukturalnych
nerek, związanych z leczeniem cyklosporyną, bez zwiększenia
stężenia kreatyniny w surowicy. Należy rozważyć wykonanie biopsji
nerek u pacjentów otrzymujących cyklosporynę przez ponad rok, w
celu oceny postępu choroby nerek i rozległości ewentualnych zmian
morfologicznych, które mogą wystąpić w związku z podawaniem
cyklosporyny.
U pacjentów z zespołem nerczycowym leczonych lekami
immunosupresyjnymi (w tym cyklosporyną), opisywano niekiedy
występowanie nowotworów złośliwych (w tym ziarnicy
złośliwej).
Dane z obserwacji długookresowej pacjentów leczonych
cyklosporyną z powodu zespołu nerczycowego są ograniczone, jednakże
istnieją badania kliniczne, w których pacjenci otrzymywali
cyklosporynę przez okres 1-2 lat. Długookresowe podawanie
cyklosporyny może być brane pod uwagę, jeśli nastąpi wyraźna
redukcja proteinurii, a klirens kreatyniny będzie utrzymywał się na
stałym poziomie, przy założeniu, że zostaną przedsięwzięte
odpowiednie środki ostrożności.
Dodatkowe środki ostrożności w reumatoidalnym zapaleniu
stawów
Cyklosporyna może zaburzać czynność nerek, dlatego przed
rozpoczęciem leczenia należy ustalić wiarygodnie wartości
początkowe stężenia kreatyniny w surowicy, wykonując co najmniej
dwa oznaczenia. Potem stężenie kreatyniny w surowicy należy
sprawdzać co tydzień przez jeden miesiąc. Następnie w pierwszych 3
miesiącach leczenia stężenie kreatyniny w surowicy należy sprawdzać
co 2 tygodnie. Po tym
okresie stężenie należy oznaczać co miesiąc. Oznaczanie
stężenia kreatyniny powinno być częstsze w przypadku zwiększenia
dawki cyklosporyny lub jeżeli rozpoczęto jednoczesne leczenie
niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym albo zwiększono dawkowanie
niesteroidowego leku przeciwzapalnego.
Jeżeli w więcej niż jednym oznaczeniu stężenie kreatyniny
w surowicy jest zwiększone o ponad 30% w porównaniu do stężenia
początkowego, to należy zmniejszyć dawkę cyklosporyny. Jeżeli
stężenie kreatyniny w surowicy zwiększa się o więcej niż 50%, to
konieczne jest zmniejszenie dawki cyklosporyny o 50%. Zalecenie to
obowiązuje, nawet jeżeli stężenie kreatyniny jest w zakresie normy
laboratoryjnej. Jeżeli mimo zmniejszenia dawki cyklosporyny
stężenie kreatyniny nie zmniejszy się w ciągu miesiąca, należy
przerwać leczenie.
Przerwanie leczenia może być także konieczne, jeżeli nie
można opanować odpowiednim leczeniem nadciśnienia tętniczego,
rozwijającego się w czasie stosowania cyklosporyny.
Podobnie jak w przypadkach innego długotrwałego leczenia
immunosupresyjnego (łącznie z cyklosporyną), należy pamiętać o
zwiększonym ryzyku chorób limfoproliferacyjnych. Należy zachować
szczególną ostrożność podczas stosowania cyklosporyny w połączeniu
z metotreksatem.
Podczas leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów należy,
ze względu na bezpieczeństwo pacjenta, dodatkowo przeprowadzać
uzupełniające badania kontrolne w następujących przedziałach
czasowych:
- morfologia krwi (ocena liczby erytrocytów,
leukocytów i płytek krwi) - przed podaniem leku, następnie co 4
tygodnie;
- enzymy wątrobowe - przed podaniem leku, następnie
co 4 tygodnie;
- badanie ogólne moczu - przed podaniem leku,
następnie co 4 tygodnie;
- kontrola ciśnienia tętniczego - przed podaniem
leku, następnie co 2 tygodnie przez 3 miesiące, następnie co 4
tygodnie;
- stężenie potasu, lipidogram - przed podaniem leku,
następnie co 4 tygodnie.
Dostępne są dane z badań trwających do 12 miesięcy. Obecne
doświadczenie dotyczące dłuższych okresów leczenia jest
niewystarczające. W związku z powyższym, bez widocznej poprawy po 3
miesiącach stosowania, należy przerwać leczenie
cyklosporyną.
Dodatkowe środki ostrożności w łuszczycy
Cyklosporyna może zaburzać czynność nerek, dlatego przed
rozpoczęciem leczenia należy ustalić wiarygodnie wartości
początkowe stężenia kreatyniny w surowicy, wykonując co najmniej
dwa oznaczenia. W pierwszych 3 miesiącach leczenia stężenie
kreatyniny w surowicy należy sprawdzać co 2 tygodnie, następnie co
miesiąc. Jeżeli stężenie kreatyniny w surowicy jest zwiększone o
ponad 30% w porównaniu do stężenia początkowego, to należy
zmniejszyć dawkę cyklosporyny o 25 do 50%. Jeżeli stężenie
kreatyniny w surowicy jest zwiększone o ponad 50%, to należy
zmniejszyć dawkę cyklosporyny o 50%. Zalecenie to obowiązuje, nawet
jeżeli stężenie kreatyniny jest w zakresie normy laboratoryjnej.
Jeżeli mimo zmniejszenia dawki cyklosporyny stężenie kreatyniny nie
zmniejszy się w ciągu miesiąca, należy przerwać
leczenie.
Przerwanie leczenia jest także zalecane, jeżeli nie udaje
się opanować odpowiednim leczeniem nadciśnienia tętniczego krwi,
rozwijającego się w czasie stosowania cyklosporyny.
Pacjenci w podeszłym wieku powinni być leczeni tylko w
przypadku łuszczycy prowadzącej do inwalidztwa, przy czym należy u
nich szczególnie uważnie kontrolować czynność nerek.
Doświadczenie w stosowaniu cyklosporyny u dzieci z
łuszczycą jest ograniczone.
Zwykle cyklosporyna jest stosowana przez 12 tygodni. Brak
wystarczających danych dotyczących stosowania cyklosporyny w
okresie dłuższym niż 24 tygodnie. Zaleca się zakończenie leczenia,
jeżeli nie uda się opanować odpowiednim leczeniem nadciśnienia
tętniczego, rozwijającego się w czasie stosowania
cyklosporyny.
W łuszczycy leczonej cyklosporyną, jak też w przypadkach
łuszczycy leczonej konwencjonalną terapią immunosupresyjną,
obserwowano rozwój nowotworów złośliwych (szczególnie skóry).
Dlatego przed
leczeniem cyklosporyną należy wykonać biopsję zmian
skórnych nietypowych dla łuszczycy, lecz podejrzewanych, że są
zmianami nowotworowymi lub stanami przedrakowymi. Pacjenci ze
złośliwymi nowotworami skóry lub stanami przedrakowymi skóry
powinni być leczeni cyklospopryną tylko po odpowiednim leczeniu
tych zmian i jeżeli nie istnieje inna możliwość skutecznego
leczenia łuszczycy.
U kilku pacjentów z łuszczycą leczonych cyklosporyną
rozwinęły się choroby limfoproliferacyjne, które reagowały na
szybkie przerwanie leczenia. Pacjenci stosujący cyklosporyną nie
powinni być jednocześnie poddawani działaniu promieniowania UVB lub
fotochemioterapii (PUVA).
Ze względu na potencjalne ryzyko wystąpienia nowotworów
złośliwych skóry, pacjenci leczeni cyklosporyną powinni być
poinformowani o konieczności unikania ekspozycji na światło
słoneczne.
Dodatkowe środki ostrożności w atopowym zapaleniu
skóry
Cyklosporyna może zaburzać czynność nerek, dlatego przed
rozpoczęciem leczenia należy ustalić wiarygodnie wartości
początkowe stężenia kreatyniny w surowicy, wykonując co najmniej
dwa oznaczenia. W pierwszych 3 miesiącach leczenia stężenie
kreatyniny w surowicy należy sprawdzać co 2 tygodnie, następnie co
miesiąc. Jeżeli stężenie kreatyniny w surowicy jest zwiększone o
ponad 30% w porównaniu do stężenia początkowego, to należy
zmniejszyć dawkę cyklosporyny o 25 do 50%. Zalecenie to obowiązuje,
nawet jeżeli stężenie kreatyniny jest w zakresie normy
laboratoryjnej. Jeżeli mimo zmniejszenia dawki cyklosporyny
stężenie kreatyniny nie obniży się w ciągu miesiąca, należy
przerwać leczenie.
Przerwanie leczenia jest także zalecane, jeżeli nie udaje
się opanować odpowiednim leczeniem nadciśnienia tętniczego krwi,
rozwijającego się w czasie stosowania cyklosporyny.
Doświadczenie w stosowaniu cyklosporyny u dzieci w
atopowym zapaleniu skóry jest ograniczone, dlatego nie należy
stosować cyklosporyny u dzieci.
Pacjenci w podeszłym wieku powinni być leczeni tylko w
przypadku atopowego zapalenia skóry powodującego inwalidztwo, przy
czym należy szczególnie uważnie kontrolować czynność
nerek.
Łagodne, uogólnione powiększenie węzłów chłonnych jest
zwykle związane z nagłym rzutem atopowego zapalenia skóry i zanika
spontanicznie albo na skutek ogólnej poprawy stanu pacjenta.
Powiększenie węzłów chłonnych, które występuje w trakcie leczenia
cyklosporyną, powinno być stale kontrolowane. Jeżeli powiększenie
węzłów chłonnych utrzymuje się mimo poprawy stanu pacjenta, należy
wykonać biopsję w celu wykluczenia obecności chłoniaka.
Przed rozpoczęciem leczenia cyklosporyną, należy wykluczyć
obecność czynnego zakażenia wirusem opryszczki. Jeżeli wystąpi ono
w czasie leczenia, nie ma konieczności odstawienia leku, chyba że
infekcja ma ciężki przebieg.
Zakażenia skóry gronkowcem złocistym nie są bezwzględnym
przeciwwskazaniem do stosowania cyklosporyny, ale powinny być
kontrolowane za pomocą odpowiednich leków przeciwbakteryjnych.
Należy unikać doustnego podawania erytromycyny, ponieważ może
zwiększać stężenie cyklosporyny we krwi (patrz punkt 4.5 Interakcje
z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji). Jeżeli
nie istnieje możliwość alternatywnego leczenia, zaleca się dokładne
monitorowanie stężenia cyklosporyny we krwi, czynności nerek i
działań niepożądanych spowodowanych stosowaniem
cyklosporyny.
Ze względu na potencjalne ryzyko wystąpienia nowotworów
złośliwych skóry, pacjenci leczeni cyklosporyną powinni być
poinformowani o konieczności unikania ekspozycji na światło
słoneczne i nie powinni być jednocześnie poddawani działaniu
promieniowania UVB lub fotochemioterapii (PUVA).
Zastosowania u dzieci i młodzieży we wskazaniach
pozatransplantacyjnych
Z wyjątkiem leczenia zespołu nerczycowego, brak
wystarczających doświadczeń ze stosowaniem cyklosporyny u dzieci;
jej stosowanie poniżej 16 roku życia ze wskazań innych niż
przeszczepianie oraz zespół nerczycowy, nie może być
zalecane.
Ciqorin - przedawkowanie
Wartość LD50 dla cyklosporyny podanej doustnie wynosi 2329
mg/kg mc. u myszy, 1480 mg/kg mc. u szczurów i > 1000 mg/kg u
królików. Wartość LD50 dla cyklosporyny podanej dożylnie wynosi 148
mg/kg mc. u myszy, 104 mg/kg mc. u szczurów i 46 mg/kg mc. u
królików.
Objawy
Doświadczenie z ostrym przedawkowaniem cyklosporyny jest
ograniczone. Doustne dawki cyklosporyny do 10 g (około 150 mg/kg
mc.) były tolerowane powodując stosunkowo niewielkie skutki
kliniczne, takie jak wymioty, senność, ból głowy, częstoskurcz
oraz, u kilku pacjentów, umiarkowanie ciężkie, odwracalne
zaburzenia czynności nerek. Zgłaszano jednak ciężkie objawy
zatrucia po przypadkowym pozajelitowym przedawkowaniu cyklosporyny
u wcześniaków.
U niektórych pacjentów leczonych cyklosporyną w dawkach
wyższych od zalecanych oraz u innych pacjentów z wysokim minimalnym
stężeniem leku we krwi odnotowano przypadki nadciśnienia i drgawek.
Można zatem przewidywać występowanie takich reakcji po
przedawkowaniu cyklosporyny.
Leczenie
We wszystkich przypadkach przedawkowania należy stosować
ogólne leczenie podtrzymujące i objawowe. W ciągu kilku godzin od
przedawkowania doustnego korzystne może być wywołanie wymiotów i
płukanie żołądka. Cyklosporyna nie jest w dużym stopniu usuwana z
ustroju podczas dializy, nie daje się jej też usunąć przez podanie
węgla aktywowanego.
Ciqorin - przeciwwskazania
? Nadwrażliwość na cyklosporynę lub którąkolwiek
substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana w łuszczycowym i
atopowym zapaleniu skóry, u pacjentów z zaburzeniami czynności
nerek, niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, oporną na leczenie
infekcją lub nowotworem złośliwym poza obrębem skóry (patrz punkt
4.4).
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana w reumatoidalnym
zapaleniu stawów u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek,
niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, oporną na leczenie
infekcją lub nowotworem złośliwym o jakiejkolwiek
lokalizacji.
? Zaburzenia czynności nerek, z wyjątkiem zespołu
nerczycowego i łagodnej do umiarkowanej niewydolności
nerek.
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana u pacjentów z
łuszczycą, którzy jednocześnie są leczeni fotochemioterapią (PUVA),
promieniowaniem UVB, pochodnymi smoły węglowej (dziegciu),
radioterapią, lub innymi lekami immunosupresyjnymi.
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana u pacjentów z
zespołem nerczycowym i niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym,
opornymi na leczenie zakażeniami lub nowotworem złośliwym o
jakiejkolwiek lokalizacji.
? Nie należy stosować cyklosporyny w reumatoidalnym
zapaleniu stawów u dzieci i młodzieży do 18 roku życia.
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana u pacjentów
jednocześnie leczonych produktami leczniczymi zawierającymi
takrolimus.
? Jednoczesne stosowanie produktów zawierających
wyciąg z dziurawca (Hypericum perforatum) gwałtownie
zmniejsza stężenie cyklosporyny w osoczu krwi. Może się to wiązać z
utratą skuteczności terapeutycznej (patrz punkt 4.5).
? Cyklosporyna jest przeciwwskazana u pacjentów
leczonych jednocześnie rosuwastatyną.
Ciqorin - działania niepożądane
Liczne działania niepożądane związane ze stosowaniem
cyklosporyny są zależne od dawki i reagują na jej zmniejszenie.
Ogólne spektrum działań niepożądanych obserwowanych po podaniu
cyklosporyny z powodu różnych wskazań jest zasadniczo takie samo.
Jednakże występują różnice w częstości ich występowania. U
pacjentów po zabiegach transplantacji w wyniku zastosowania dużej
dawki początkowej i długotrwałego leczenia podtrzymującego,
działania niepożądane są częstsze i zwykle cięższe niż u pacjentów
leczonych cyklosporyną z powodu innych wskazań.
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
Pacjenci otrzymujący leczenie immunosupresyjne
cyklosporyną lub innymi lekami w skojarzeniu z cyklosporyną
narażeni są na zwiększone ryzyko zakażeń (wirusowych, bakteryjnych,
grzybiczych, pasożytniczych) (patrz punkt 4.4). Mogą wystąpić
zarówno zakażenia miejscowe, jak i uogólnione. Może również dojść
do nasilenia istniejących zakażeń poliomawirusem, które może
prowadzić do związanej z nim nefropatii (PVAN) czy uaktywnienia
wirusa JC, związanego z postępującą wieloogniskową
leukoencefalopatią (PML). Zgłaszano zakażenia ciężkie i (lub) ze
skutkiem śmiertelnym. Najistotniejsze zakażenia zaobserwowane w
trakcie długoterminowego monitorowania bezpieczeństwa po
wprowadzeniu leku do obrotu obejmowały:
Bardzo częste: zakażenia dolnych dróg oddechowych, w tym
przypadki zapalenia oskrzelików, zakażenia dróg moczowych,
zakażenia cytomegalowirusem oraz zakażenia górnych dróg
oddechowych.
Częste: posocznica, zakażenia opryszczkowe i
drożdżakowe.
Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym
torbiele i polipy):
U pacjentów otrzymujących leczenie immunosupresyjne
cyklosporyną lub innymi lekami w skojarzeniu z cyklosporyną
występuje zwiększone ryzyko chłoniaków lub choroby
limfoproliferacyjnej i innych nowotworów złośliwych, zwłaszcza
nowotworów skóry. Częstość występowania nowotworów złośliwych
zwiększa się wraz z intensywnością i czasem trwania leczenia (patrz
punkt 4.4). Niektóre nowotwory złośliwe mogą zakończyć się zgonem.
Najczęstsze nowotwory zaobserwowane w trakcie długoterminowego
monitorowania bezpieczeństwa po wprowadzeniu leku do obrotu
obejmowały:
Częste: brodawczaki skóry, rak podstawnokomórkowy skóry,
rak kolczystokomórkowy skóry, choroba Bowena, zaburzenia
limfoproliferacyjne skóry.
Niezbyt częste: rogowacenie łojotokowe, melanoma, rak
kolczystokomórkowy skóry.
Częstość występowania: Bardzo często (> =1/10) Często
(> =1/100 do < 1/10)
Niezbyt często (> =1/1 000 do < 1/100) Rzadko (>
=1/10 000 do < 1/1 000)
Bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może
być określona na podstawie dostępnych danych)
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Niezbyt często: Niedokrwistość,
małopłytkowość.
Bardzo rzadko: Mikroangiopatyczna niedokrwistość
hemolityczna, zespół hemolityczno-
mocznicowy.
Zaburzenia endokrynologiczne
Rzadko: Zaburzenia miesiączkowania,
ginekomastia.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: Hiperlipidemia,
hipercholesterolemia.
Często: Anoreksja, hiperurykemia, hiperkaliemia,
hipomagnezemia.
Rzadko: Hiperglikemia.
Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: Drżenie, bóle głowy, w tym
migrena.
Często: Parestezje.
Niezbyt często: Objawy encefalopatii takie jak
drgawki, splątanie, dezorientacja, zmniejszona
reaktywność, pobudzenie, bezsenność, zaburzenia widzenia,
ślepota korowa, śpiączka, niedowład, ataksja móżdżkowa.
Rzadko: Polineuropatia obwodowa.
Bardzo rzadko: Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, w tym
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego z
możliwym zaburzeniem widzenia w następstwie zwiększonego
ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Zaburzenia naczyniowe
Bardzo często: Nadciśnienie tętnicze.
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: Jadłowstręt, nudności, wymioty, bóle brzucha,
biegunka, przerost dziąseł.
Rzadko: Zapalenie trzustki.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Często: Zaburzenia czynności wątroby
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Często: Nadmierne owłosienie.
Niezbyt często: Wysypki alergiczne.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki
łącznej
Często: Kurcze mięśni, mialgia.
Rzadko: Osłabienie mięśni, miopatia.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Bardzo często: Zaburzenia czynności nerek (patrz
punkt 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki
ostrożności dotyczące stosowania).
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Rzadko: Zaburzenia miesiączkowania,
ginekomastia.
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu
podania
Często: Zmęczenie.
Niezbyt często: Obrzęki, zwiększenie masy
ciała.
Inne działania niepożądane zgłaszane po wprowadzeniu
produktu leczniczego do obrotu
Zgłaszano raporty na życzenie oraz spontaniczne, dotyczące
toksycznego działania na wątrobę i uszkodzenia wątroby, w tym
cholestazę, żółtaczkę, zapalenie oraz niewydolność wątroby, u
pacjentów leczonych cyklosporyną. Większość raportów dotyczyła
pacjentów z istotnymi chorobami współistniejącymi, chorobami
podstawowymi i innymi czynnikami zakłócającymi, w tym powikłaniami
infekcyjnymi oraz stosujących jednocześnie leki o potencjalnym
działaniu toksycznym na wątrobę. W niektórych przypadkach, głównie
u pacjentów po przeszczepieniu, odnotowano zgony (patrz punkt 4.4
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące
stosowania).
Komentarze