Fentanyl WZF - dawkowanie
Preparat nie zawiera środków konserwujących.
Sposób podawania
Fentanyl WZF można podawać:
• domięśniowo,
• dożylnie - w szybkim wstrzyknięciu (bolus), we wlewie ciągłym
lub metodą PCA,
• podskórnie - we wstrzyknięciu, we wlewie ciągłym,
• zewnątrzoponowo - podając dawkę jednorazową, we wlewie ciągłym
lub metodą PCA,
• podpajęczynówkowo - podając dawkę jednorazową lub we wlewie
ciągłym.
Dawki fentanylu powinny być dostosowane do ogólnego stanu
pacjenta, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących, rodzaju
zabiegu, znieczulenia oraz zastosowanych leków.
Fentanyl WZF wykazuje zależne od dawki działanie przeciwbólowe i
depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy.
Fentanyl WZF można podawać dożylnie osobom dorosłym i
dzieciom.
Zazwyczaj stosowane dawki dożylne:
|
|
Dorośli
|
Dzieci
|
|
Dawka początkowa
|
Dawka dodatkowa
|
Dawka początkowa
|
Dawka dodatkowa
|
Spontaniczne oddychanie
|
50 do 200 mcg (mikrogramów)
|
50 mcg
|
3 do 5 mcg/kg mc.
|
1 mcg/kg mc.
|
Oddychanie wspomagane
|
300 do 3500 mcg
|
100 do 200 mcg
|
15 mcg/kg mc.
|
1 do 3 mcg/kg mc.
|
|
Dawki powyżej 200 mcg można stosować tylko w znieczuleniach. W
premedykacji można podać 1 do 2 ml (50 mcg do 100 mcg) fentanylu
domięśniowo 45 minut przed planowanym znieczuleniem, zbliżone dawki
podawane są dożylnie 5-10 min przed indukcją znieczulenia
ogólnego.
Dawki powyżej 100 mcg powinna podawać osoba znająca technikę
analgosedacji i znieczulenia ogólnego oraz posiadająca praktyczne
umiejętności utrzymywania drożności dróg oddechowych i prowadzenia
wentylacji zastępczej.
Podanie dożylne 2 ml (100 mcg) fentanylu pacjentom dorosłym, nie
poddanym premedykacji powinno zapewnić skuteczne zniesienie bólu na
10-20 minut w czasie zabiegu powodującego niewielkie dolegliwości
bólowe.
Podanie 4-10 ml (200 mcg-500 mcg) fentanylu w szybkim
wstrzyknięciu dożylnym (bolus) daje zniesienie bólu przez około
godzinę. Wywołana analgezja jest skuteczna w zabiegach ze średnim
nasileniem bólowym.
Podanie dawki 50 (mcg/kg mc. fentanylu wywołuje zniesienie bólu
przez 4 do 6 godzin w czasie operacji o dużym nasileniu bólu.
Zalecane jest podawanie dożylnych frakcjonowanych dawek
fentanylu 50 mcg-100 mcg adekwatnie do stymulacji bólowej.
Fentanyl WZF można podawać również we wlewie dożylnym. U
pacjentów z oddechem kontrolowanym można podać dawkę nasycającą
fentanylu w szybkim wlewie około 1 mcg/kg mc./min. przez pierwsze
10 minut, a następnie we wlewie około 0,1 mcg/kg mc./min.
Dawkę nasycającą można podawać również w szybkim wstrzyknięciu
dożylnym (bolus).
Podczas wlewu należy pilnie obserwować reakcję pacjenta na
podawany fentanyl. Zaleca się stosowanie możliwie najniższych dawek
fentanylu adekwatnie do stymulacji bólowej.
Niższe dawki fentanylu, np. 0,05 do 0,08 mcg/kg mc./min podaje
się w przypadku podtrzymania spontanicznego oddychania. Wyższe
dawki (do 3 (mc/kg mc./min) są stosowane w kardiochirurgii.
Z powodu dużej różnicy pH, fentanyl wykazuje niezgodność
chemiczną
ze środkami stosowanymi w indukcji znieczulenia, takimi jak
tiopental i metoheksytal.
Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych
Zaleca się zmniejszenie dawki fentanylu. Podczas podawania dawki
początkowej należy wziąć pod uwagę reakcję pacjenta i jeśli
zachodzi konieczność, dokonać korekty dawki dodatkowej.
Ponadto w leczeniu silnego bólu fentanyl można podawać:
Podskórnie
Dorośli: dawki dostosowuje się do stanu pacjenta; podaje się we
wstrzyknięciu lub we wlewie ciągłym.
Dzieci o masie ciała poniżej 50 kg: początkowo 0,5 do 2,0 mcg/kg
mc./godz. we wstrzyknięciu lub we wlewie ciągłym.
Dla dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy dawka początkowa wynosi
1/4 do 1/3 dawki
podanej wyżej, następna jest modyfikowana zależnie od
efektu.
Dzieci o masie ciała powyżej 50 kg: początkowo 25 do 75 mcg co 1
godzinę.
Zewnątrzoponowo
Dawka jednorazowa: 50 do 100 mcg (1 do 2 mcg/kg mc.); Wlew
ciągły: 25 do 100 mcg/godz.;
Metoda PCA: nasycenie - 75 do 100 mcg; wlew zasadniczy: 30 do 75
mcg/godz.; dawka na żądanie: 10 do 15 mcg; czas blokady pompy - 6
minut.
Podpajęczynówkowo
Zaleca się podawanie fentanylu podpajęczynówkowo w odcinku
lędźwiowym kręgosłupa.
Dawka jednorazowa: 5 do 25 mcg/dawkę; Wlew ciągły: 0,8 mcg/kg
mc./godz.
Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych
Zaleca się zmniejszenie dawki fentanylu. Podczas podawania dawki
początkowej należy wziąć pod uwagę reakcję pacjenta i jeśli
zachodzi konieczność, dokonać korekty dawki dodatkowej.
Fentanyl WZF - środki ostrożności
Preparat może być stosowany zewnątrzoponowo i podpajęczynówkowo
wyłącznie przez doświadczonego lekarza, dobrze znającego technikę
podawania oraz działania niepożądane związane z tymi drogami
podania. Po podaniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym
pacjenta należy obserwować przez 24 godziny od zastosowania
ostatniej dawki preparatu, ze względu na ryzyko wystąpienia
depresji ośrodka oddechowego.
Podanie podpajęczynówkowe fentanylu obarczone jest większym
ryzykiem wystąpienia wczesnej depresji oddychania niż podanie
zewnątrzoponowe. Fentanyl WZF w blokadach centralnych wstrzykiwany
jest zgodnie z techniką metody. Podczas stosowania fentanylu należy
zapewnić dostęp do aparatury resuscytacyjnej, tlenu i swoistej
odtrutki - chlorowodorku naloksonu.
Hiperwentylacja podczas znieczulenia może zmienić reakcję
pacjenta na CO2, co może wpływać na czynność oddechową po
zabiegu.
Podczas długotrwałego stosowania fentanylu może wystąpić
uzależnienie oraz objawy tolerancji.
Po podaniu dożylnym fentanylu może dojść do przemijającego
obniżenia ciśnienia tętniczego, szczególnie u pacjentów z
hipowolemią. Należy podjąć odpowiednie działania mające na celu
stabilizację układu krążenia.
Po zastosowaniu dawki przekraczającej 200 mcg fentanylu może
dojść do depresji oddychania. Wymienione działanie, a także inne
efekty farmakologiczne fentanylu można odwrócić podając antagonistę
opioidowego, np. nalokson. Może okazać się konieczne podanie
dodatkowych dawek, np. naloksonu, ponieważ zahamowanie ośrodka
oddechowego może trwać dłużej niż czas działania antagonisty
opioidowego.
Duże dawki fentanylu mogą powodować bradykardię i zahamowanie
czynności serca, ustępujące po podaniu atropiny. Nie zaleca się
jednak rutynowego stosowania atropiny w premedykacji przed podaniem
fentanylu.
Może wystąpić sztywność mięśniowa (podobnie jak po zastosowaniu
morfiny). Sztywności obejmującej mięśnie międzyżebrowe można
zapobiec w następujący sposób:
stosując premedykację z użyciem benzodiazepin, wstrzykując
fentanyl wolno dożylnie.
Podobnie jak w przypadku innych opioidowych leków
przeciwbólowych, należy zachować ostrożność podając fentanyl
pacjentom z miastenią.
U pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych zaleca się
zmniejszenie dawki.
U pacjentów z niedoczynnością tarczycy, chorobami płuc,
obniżeniem rezerwy płucnej, chorobą alkoholową, zaburzeniami
czynności nerek lub wątroby po podaniu fentanylu należy obserwować
reakcję na lek i przez dłuższy czas obserwować ich funkcje
życiowe.
Pacjenci długotrwale leczeni lekami opioidowymi lub w
przeszłości uzależnieni od opioidów mogą wymagać zastosowania
większych dawek fentanylu.
Podawanie fentanylu w okresie porodu może spowodować depresję
oddychania u noworodka.
Podobnie jak w przypadku innych opioidów, po zastosowaniu
fentanylu, głębokiej analgezji towarzyszy znaczne zahamowanie
ośrodka oddechowego, które może utrzymywać się w okresie
pooperacyjnym.
Należy zachować ostrożność, zwłaszcza w przypadku podawania
dużych dawek fentanylu.
Nie zaleca się podawania opioidowych leków przeciwbólowych w
szybkim wstrzyknięciu dożylnym (bolus) u pacjentów z zaburzeniami
czynności mózgu. W tej grupie pacjentów obniżenie ciśnienia
tętniczego może wywołać przemijające zmniejszenie przepływu
mózgowego.
Fentanyl WZF - przeciwwskazania
• Depresja oddychania (z wyjątkiem przypadków wymienionych w
punkcie 4.1).
• Choroby zaporowe płuc.
• Nie stosować jednocześnie fentanylu i inhibitorów
monoaminooksydazy (IMAO).
• Nie stosować fentanylu przez 2 tygodnie od chwili zakończenia
leczenia inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO).
• Nadwrażliwość na fentanyl lub związki o podobnej budowie
chemicznej.
• W przypadku zewnątrzoponowej i podpajęczynówkowej drogi
podania - stany kliniczne, które mogą stanowić przeciwwskazanie do
zastosowania zewnątrzoponowej lub podpajęczynówkowej drogi
podania.
Fentanyl WZF - działania niepożądane
Działania niepożądane są charakterystyczne dla leków opioidowych
podanych dożylnie, np. zahamowanie oddychania, bezdech, sztywność
mięśni, miokloniczne drgawki, bradykardia, przemijające obniżenie
ciśnienia tętniczego, nudności, wymioty, zawroty głowy.
Rzadko występują: skurcz krtani,
- reakcje alergiczne (np. anafilaksja, skurcz oskrzeli, świąd,
pokrzywka),
zatrzymanie akcji serca, aczkolwiek nie ustalono czy spowodował
to fentanyl, ponieważ podczas znieczulenia podawano kilka leków,
nawroty depresji ośrodka oddechowego.
Podczas stosowania fentanylu i leków neuroleptycznych, np.
droperydolu obserwowano: odczucie chłodu i (lub) dreszcze,
niepokój, zwłaszcza ruchowy; po operacji - omamy, zespoły
pozapiramidowe.
Po podaniu fentanylu zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo może
wystąpić wczesna lub późna (do 24 godzin) depresja ośrodka
oddechowego.
Komentarze