Fentanyl

Fentanyl - dawkowanie

Preparat nie zawiera środków konserwujących.

Sposób podawania

Fentanyl WZF można podawać:

• domięśniowo,

• dożylnie - w szybkim wstrzyknięciu (bolus), we wlewie ciągłym lub metodą PCA,

• podskórnie - we wstrzyknięciu, we wlewie ciągłym,

• zewnątrzoponowo - podając dawkę jednorazową, we wlewie ciągłym lub metodą PCA,

• podpajęczynówkowo - podając dawkę jednorazową lub we wlewie ciągłym.

Dawki fentanylu powinny być dostosowane do ogólnego stanu pacjenta, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących, rodzaju zabiegu, znieczulenia oraz zastosowanych leków.

Fentanyl WZF wykazuje zależne od dawki działanie przeciwbólowe i depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy.

Fentanyl WZF można podawać dożylnie osobom dorosłym i dzieciom.

Dawki powyżej 200 mcg można stosować tylko w znieczuleniach. W premedykacji można podać 1 do 2 ml (50 mcg do 100 mcg) fentanylu domięśniowo 45 minut przed planowanym znieczuleniem, zbliżone dawki podawane są dożylnie 5-10 min przed indukcją znieczulenia ogólnego.

Dawki powyżej 100 mcg powinna podawać osoba znająca technikę analgosedacji i znieczulenia ogólnego oraz posiadająca praktyczne umiejętności utrzymywania drożności dróg oddechowych i prowadzenia wentylacji zastępczej.

Podanie dożylne 2 ml (100 mcg) fentanylu pacjentom dorosłym, nie poddanym premedykacji powinno zapewnić skuteczne zniesienie bólu na 10-20 minut w czasie zabiegu powodującego niewielkie dolegliwości bólowe.

Podanie 4-10 ml (200 mcg-500 mcg) fentanylu w szybkim wstrzyknięciu dożylnym (bolus) daje zniesienie bólu przez około godzinę. Wywołana analgezja jest skuteczna w zabiegach ze średnim nasileniem bólowym.

Podanie dawki 50 (mcg/kg mc. fentanylu wywołuje zniesienie bólu przez 4 do 6 godzin w czasie operacji o dużym nasileniu bólu.

Zalecane jest podawanie dożylnych frakcjonowanych dawek fentanylu 50 mcg-100 mcg adekwatnie do stymulacji bólowej.

Fentanyl WZF można podawać również we wlewie dożylnym. U pacjentów z oddechem kontrolowanym można podać dawkę nasycającą fentanylu w szybkim wlewie około 1 mcg/kg mc./min. przez pierwsze 10 minut, a następnie we wlewie około 0,1 mcg/kg mc./min.

Dawkę nasycającą można podawać również w szybkim wstrzyknięciu dożylnym (bolus).

Podczas wlewu należy pilnie obserwować reakcję pacjenta na podawany fentanyl. Zaleca się stosowanie możliwie najniższych dawek fentanylu adekwatnie do stymulacji bólowej.

Niższe dawki fentanylu, np. 0,05 do 0,08 mcg/kg mc./min podaje się w przypadku podtrzymania spontanicznego oddychania. Wyższe dawki (do 3 (mc/kg mc./min) są stosowane w kardiochirurgii.

Z powodu dużej różnicy pH, fentanyl wykazuje niezgodność chemiczną

ze środkami stosowanymi w indukcji znieczulenia, takimi jak tiopental i metoheksytal.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych Zaleca się zmniejszenie dawki fentanylu. Podczas podawania dawki początkowej należy wziąć pod uwagę reakcję pacjenta i jeśli zachodzi konieczność, dokonać korekty dawki dodatkowej.

Ponadto w leczeniu silnego bólu fentanyl można podawać: Podskórnie

Dorośli: dawki dostosowuje się do stanu pacjenta; podaje się we wstrzyknięciu lub we wlewie ciągłym.

Dzieci o masie ciała poniżej 50 kg: początkowo 0,5 do 2,0 mcg/kg mc./godz. we wstrzyknięciu lub we wlewie ciągłym.

Dla dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy dawka początkowa wynosi 1/4 do 1/3 dawki

podanej wyżej, następna jest modyfikowana zależnie od efektu.

Dzieci o masie ciała powyżej 50 kg: początkowo 25 do 75 mcg co 1 godzinę.

Zewnątrzoponowo

Dawka jednorazowa: 50 do 100 mcg (1 do 2 mcg/kg mc.); Wlew ciągły: 25 do 100 mcg/godz.;

Metoda PCA: nasycenie - 75 do 100 mcg; wlew zasadniczy: 30 do 75 mcg/godz.; dawka na żądanie: 10 do 15 mcg; czas blokady pompy - 6 minut.

Podpajęczynówkowo

Zaleca się podawanie fentanylu podpajęczynówkowo w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

Dawka jednorazowa: 5 do 25 mcg/dawkę; Wlew ciągły: 0,8 mcg/kg mc./godz.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych Zaleca się zmniejszenie dawki fentanylu. Podczas podawania dawki początkowej należy wziąć pod uwagę reakcję pacjenta i jeśli zachodzi konieczność, dokonać korekty dawki dodatkowej.

Fentanyl - środki ostrożności

Preparat może być stosowany zewnątrzoponowo i podpajęczynówkowo wyłącznie przez doświadczonego lekarza, dobrze znającego technikę podawania oraz działania niepożądane związane z tymi drogami podania. Po podaniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym pacjenta należy obserwować przez 24 godziny od zastosowania ostatniej dawki preparatu, ze względu na ryzyko wystąpienia depresji ośrodka oddechowego.

Podanie podpajęczynówkowe fentanylu obarczone jest większym ryzykiem wystąpienia wczesnej depresji oddychania niż podanie zewnątrzoponowe. Fentanyl WZF w blokadach centralnych wstrzykiwany jest zgodnie z techniką metody. Podczas stosowania fentanylu należy zapewnić dostęp do aparatury resuscytacyjnej, tlenu i swoistej odtrutki - chlorowodorku naloksonu.

Hiperwentylacja podczas znieczulenia może zmienić reakcję pacjenta na CO2, co może wpływać na czynność oddechową po zabiegu.

Podczas długotrwałego stosowania fentanylu może wystąpić uzależnienie oraz objawy tolerancji.

Po podaniu dożylnym fentanylu może dojść do przemijającego obniżenia ciśnienia tętniczego, szczególnie u pacjentów z hipowolemią. Należy podjąć odpowiednie działania mające na celu stabilizację układu krążenia.

Po zastosowaniu dawki przekraczającej 200 mcg fentanylu może dojść do depresji oddychania. Wymienione działanie, a także inne efekty farmakologiczne fentanylu można odwrócić podając antagonistę opioidowego, np. nalokson. Może okazać się konieczne podanie dodatkowych dawek, np. naloksonu, ponieważ zahamowanie ośrodka oddechowego może trwać dłużej niż czas działania antagonisty opioidowego.

Duże dawki fentanylu mogą powodować bradykardię i zahamowanie czynności serca, ustępujące po podaniu atropiny. Nie zaleca się jednak rutynowego stosowania atropiny w premedykacji przed podaniem fentanylu.

Może wystąpić sztywność mięśniowa (podobnie jak po zastosowaniu morfiny). Sztywności obejmującej mięśnie międzyżebrowe można zapobiec w następujący sposób:

stosując premedykację z użyciem benzodiazepin, wstrzykując fentanyl wolno dożylnie.

Podobnie jak w przypadku innych opioidowych leków przeciwbólowych, należy zachować ostrożność podając fentanyl pacjentom z miastenią.

U pacjentów w podeszłym wieku oraz osłabionych zaleca się zmniejszenie dawki.

U pacjentów z niedoczynnością tarczycy, chorobami płuc, obniżeniem rezerwy płucnej, chorobą alkoholową, zaburzeniami czynności nerek lub wątroby po podaniu fentanylu należy obserwować reakcję na lek i przez dłuższy czas obserwować ich funkcje życiowe.

Pacjenci długotrwale leczeni lekami opioidowymi lub w przeszłości uzależnieni od opioidów mogą wymagać zastosowania większych dawek fentanylu.

Podawanie fentanylu w okresie porodu może spowodować depresję oddychania u noworodka.

Podobnie jak w przypadku innych opioidów, po zastosowaniu fentanylu, głębokiej analgezji towarzyszy znaczne zahamowanie ośrodka oddechowego, które może utrzymywać się w okresie pooperacyjnym.

Należy zachować ostrożność, zwłaszcza w przypadku podawania dużych dawek fentanylu.

Nie zaleca się podawania opioidowych leków przeciwbólowych w szybkim wstrzyknięciu dożylnym (bolus) u pacjentów z zaburzeniami czynności mózgu. W tej grupie pacjentów obniżenie ciśnienia tętniczego może wywołać przemijające zmniejszenie przepływu mózgowego.