Absenor - dawkowanie
Skuteczną dawkę i czas długotrwałego leczenia należy ustalać
indywidualnie, w celu uzyskania stanu bez napadów drgawkowych za
pomocą dawki minimalnej, zwłaszcza w okresie ciąży. Zaleca się
monitorowanie stanu pacjentów w okresie dostosowywania dawki.
Chociaż nie wykazano istnienia ścisłej korelacji pomiędzy dawką
dobową, stężeniem w osoczu i działaniem terapeutycznym leku, na
ogół należy dążyć do uzyskania stężenia walproinianu sodu w osoczu
od 40 do 100 mikrogramów na ml (300-700 mikromol/l). Mimo to nie
można wykluczyć korzystnych wyników leczenia przy mniejszym lub
większym stężeniu leku, szczególnie u dzieci.
W przypadku stosowania dawek 35 mg walproinianu sodu na kg masy
ciała na dobę lub większych, zaleca się kontrolowanie stężenia leku
w osoczu.
W niektórych przypadkach pełną reakcję pacjenta na leczenie
uzyskuje się po 4-6 tygodniach.
W związku z tym nie należy zbyt wcześnie zwiększać dawki dobowej
powyżej wartości średnich.
Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej 60 mg
walproinianu sodu/kg mc./dobę.
W przypadku zmiany z wcześniejszego leczenia walproinianem sodu
w postaci o natychmiastowym uwalnianiu na tabletki o przedłużonym
uwalnianiu Absenor, należy się upewnić, że utrzymywane jest
właściwe stężenie leku w surowicy.
Na ogół można stosować następujący schemat dawkowania:
Monoterapia
Dawka początkowa:
Dorośli, młodzież i dzieci
Początkowo 10-15 mg walproinianu sodu/kg masy ciała na dobę
przyjmowane w dwóch lub więcej dawkach podzielonych podczas
posiłków; dawkę należy zwiększać w odstępach tygodniowych o 5-10 mg
walproinianu sodu/kg masy ciała na dobę, aż do uzyskania pożądanego
efektu terapeutycznego.
Dawka podtrzymująca:
Średnio 20-30 mg walproinianu sodu/kg masy ciała na dobę
przyjmowane w następujących zakresach dawkowania:
Dorośli i młodzież: 9-35 mg walproinianu sodu/kg masy ciała na
dobę. Dzieci: 15-40 mg walproinianu sodu/kg masy ciała na dobę.
Optymalną podtrzymującą dawkę dobową stosuje się zwykle w 1 do 2
dawkach podzielonych, podczas posiłku.
Dzieci o masie ciała poniżej 20 kg
Ze względu na konieczność dostosowania dawki, w tej grupie
pacjentów należy zastosować walproinian sodu w innej postaci
farmaceutycznej.
Pacjenci w podeszłym wieku
Farmakokinetyka walproinianu u osób w podeszłym wieku może ulec
zmianie. Dawkowanie należy ustalić w zależności od stopnia kontroli
napadów drgawkowych.
Zaleca się stosowanie następujących średnich dobowych dawek
walproinianu sodu (tabela ma charakter orientacyjny):
Wiek
|
Masa ciała (kg)
|
Średnia dawka (mg/dobę)
|
7 - 11 lat
|
≈ 20 - 40
|
600 - 1200
|
12 - 17 lat
|
≈ 40 - 60
|
1000 - 1500
|
Dorośli i osoby w podeszłym wieku
|
≥ 60
|
1200 - 2100
|
Stosowanie w zaburzeniach czynności nerek
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek może być konieczne
zmniejszenie dawki ze względu na możliwość zwiększenia stężenia
wolnego kwasu walproinowego w surowicy.
Dokładne wyliczenie dawki w mg/kg masy ciała nie jest
bezwzględnie konieczne. U niektórych pacjentów otrzymujących
mniejsze dawki, dawka dobowa może być podana jednorazowo, pod
warunkiem, że ten sposób dawkowania jest dobrze tolerowany.
Leczenie skojarzone
W przypadku gdy Absenor, tabletki o przedłużonym uwalnianiu jest
stosowany w skojarzeniu z wcześniej stosowanymi produktami
leczniczymi lub zastępuje się nim poprzednio stosowane produkty
lecznicze, należy rozważyć zmniejszenie dawkowania poprzednio
stosowanego produktu leczniczego (zwłaszcza fenobarbitalu) w celu
uniknięcia działań niepożądanych. Jeżeli poprzednio stosowany lek
ma być odstawiony, należy tego dokonać stopniowo.
Ponieważ działanie indukujące enzymy wykazywane przez inne leki
przeciwpadaczkowe, takie jak fenobarbital, fenytoina, prymidon i
karbamazepina jest odwracalne, należy oznaczyć stężenie kwasu
walproinowego w surowicy około 4-6 tygodni po przyjęciu ostatniej
dawki takiego leku przeciwpadaczkowego, i w razie konieczności
zmniejszyć dawkę dobową.
Epizody maniakalne w chorobie afektywnej
dwubiegunowej:
Dorośli:
Dawkę dobową powinien ustalić i sprawdzać indywidualnie lekarz
prowadzący.
Zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 750 mg. Ponadto w
badaniach klinicznych uzyskano zadowalający profil bezpieczeństwa
po zastosowaniu dawki początkowej wynoszącej 20 mg walproinianu /kg
masy ciała. Postacie leku o przedłużonym uwalnianiu można podawać
raz lub dwa razy dziennie. Dawkę należy zwiększać tak szybko, jak
to możliwe, do uzyskania najniższego stężenia terapeutycznego
zapewniającego pożądany efekt kliniczny. Aby ustalić najniższą
skuteczną dawkę dla konkretnego pacjenta, dawkę dobową należy
dostosować do odpowiedzi klinicznej.
Średnia dawka dobowa wynosi zazwyczaj od 1000 do 2000 mg
walproinianu. Pacjenci otrzymujący dawki dobowe przekraczające 45
mg/kg masy ciała powinni pozostawać pod ścisłą obserwacją.
Kontynuacja leczenia epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej
dwubiegunowej powinna być dostosowywana indywidualnie tak, aby
pacjent przyjmował najniższą skuteczną dawkę.
Dzieci i młodzież:
Bezpieczeństwo stosowania i skuteczność produktu leczniczego
Absenor w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej
dwubiegunowej nie zostały ustalone u pacjentów poniżej 18 roku
życia.
Sposób podawania
Tabletki należy połykać w całości popijając odpowiednią ilością
płynu (np. szklanką wody). Tabletek nie należy rozgryzać ani
kruszyć. Jeżeli na początku lub podczas leczenia wystąpi
podrażnienie układu pokarmowego, tabletki należy przyjmować podczas
lub po posiłku.
Absenor - środki ostrożności
Ostrzeżenia
Wprowadzenie nowego leku przeciwpadaczkowego rzadko może
prowadzić do zwiększenia częstości napadów u pacjenta lub do
wystąpienia u niego nowych rodzajów napadów.
Istnieją doniesienia o przypadkach ciężkich zaburzeń czynności
wątroby, które mogą zakończyć się zgonem. Na największe ryzyko tego
powikłania narażone są niemowlęta i dzieci w wieku poniżej 3 lat z
ciężką padaczką, szczególnie te, u których występuje upośledzenie
umysłowe, uszkodzenie mózgu, choroby zwyrodnieniowe lub
metaboliczne o podłożu genetycznym lub choroby wątroby w wywiadzie.
W tej grupie pacjentów kwas walproinowy należy stosować ze
szczególną ostrożnością i w monoterapii. Ryzyko zwiększa się w
przypadku jednoczesnego stosowania z innymi przeciwpadaczkowymi
produktami leczniczymi. W przypadku jednoczesnego występowania
zapalenia wątroby i zapalenia trzustki, ryzyko zgonu jest
zwiększone. W większości przypadków działanie hepatotoksyczne
obserwuje się w ciągu pierwszych 6 miesięcy leczenia, zwykle między
2 i 12 tygodniem. U dzieci w wieku powyżej 3 lat częstość
występowania działania toksycznego na wątrobę jest znacznie
mniejsza i z wiekiem stopniowo maleje.
Przed rozpoczęciem leczenia należy zebrać szczegółowy wywiad
lekarski i rodzinny oraz wykonać badania laboratoryjne, szczególnie
w kierunku zaburzeń metabolicznych, chorób wątroby, chorób trzustki
i koagulopatii. Stan kliniczny i parametry laboratoryjne należy
regularnie kontrolować, szczególnie w pierwszych 6 miesiącach
leczenia.
Wczesne rozpoznanie hepatotoksyczności oparte jest na obrazie
klinicznym. W szczególności należy zwracać uwagę na następujące
objawy podmiotowe i przedmiotowe, które mogą poprzedzać wystąpienie
żółtaczki. Pacjentów i (lub) ich rodziny należy poinformować, że w
razie zauważenia objawów sugerujących hepatotoksyczność powinni
natychmiast zgłosić się do lekarza:
- Nieswoiste ogólne objawy podmiotowe i przedmiotowe
(zwykle pojawiające się nagle), takie jak:
senność, osłabienie, dezorientacja, niepokój, jadłowstręt, ból
brzucha, wymioty, niechęć do znanych posiłków lub kwasu
walproinowego, skłonność do krwawień, obrzęki.
- Nawrót napadów padaczkowych pomimo właściwie
stosowanego leczenia.
W przypadku podejrzenia hepatotoksyczności należy natychmiast
przeprowadzić badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta i zlecić
odpowiednie badania laboratoryjne. Ponieważ nie we wszystkich
przypadkach stwierdza się nieprawidłowe wartości parametrów krwi, a
aktywność enzymów wątrobowych może w pojedynczych przypadkach być
zwiększona bez względu na to, czy niewydolność wątroby występuje
czy nie występuje, niezwykle ważne jest uwzględnienie w ocenie
stanu pacjenta danych z wywiadu lekarskiego i obrazu klinicznego. W
przypadku podejrzenia hepatotoksyczności walproinian sodu należy
natychmiast odstawić.
Istnieją doniesienia o przypadkach ostrego zapalenia trzustki,
które może zakończyć się zgonem. Do powikłania tego może dojść
niezależnie od wieku i w dowolnym momencie leczenia. Zapalenie
trzustki kończące się zgonem obserwowane jest na ogół u małych
dzieci, u pacjentów z ciężką padaczką, uszkodzeniem mózgu lub w
przypadku stosowania kilku leków przeciwpadaczkowych jednocześnie.
Współistniejąca niewydolność wątroby zwiększa ryzyko zgonu.
Pacjentów i (lub) ich rodziny należy poinformować, że w razie
wystąpienia objawów sugerujących zapalenie trzustki (takich jak ból
brzucha, nudności i wymioty) powinni natychmiast zgłosić się do
lekarza. U pacjentów zgłaszających się do lekarza z objawami
sugerującymi zapalenie trzustki należy podjąć odpowiednie działania
diagnostyczne, w tym oznaczenie aktywności lipazy i (lub) amylazy w
surowicy. W przypadku podejrzenia zapalenia trzustki należy
natychmiast odstawić walproinian sodu.
U pacjentów, u których stosowano leki przeciwpadaczkowe w
różnych wskazaniach, odnotowano przypadki myśli i zachowań
samobójczych. Metaanaliza randomizowanych, kontrolowanych placebo
badań leków przeciwpadaczkowych również wskazuje na niewielkie
zwiększenie ryzyka myśli i zachowań samobójczych. Nie jest znany
mechanizm powstawania tego ryzyka, a dostępne dane nie wykluczają
możliwości, że zwiększone ryzyko występuje także podczas stosowania
walproinianu sodu.
W związku z tym należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie
występują oznaki myśli i zachowań samobójczych i w razie
konieczności rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia.
Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy poinformować, że w razie
wystąpienia oznak myśli lub zachowań samobójczych należy poradzić
się lekarza.
Środki ostrożności dotyczące stosowania
Pacjenci, u których stwierdza się lub podejrzewa niedobór
enzymów w cyklu mocznikowym Ponieważ walproinian sodu zwiększa
ryzyko hiperamonemii u pacjentów z zaburzeniami w cyklu
mocznikowym, u tych pacjentów należy unikać stosowania tego leku. U
następujących pacjentów, przed rozpoczęciem leczenia, należy
przeprowadzić diagnostykę w kierunku zaburzeń w cyklu
mocznikowym:
1) u pacjentów z niewyjaśnioną ospałością lub śpiączką bądź
zwiększonym stężeniem amoniaku w surowicy,
2) u pacjentów z niewyjaśnionymi objawami ze strony wątroby,
żołądka lub jelit (jadłowstręt, wymioty, epizody cytolizy),
3) u pacjentów, u których w wywiadzie rodzinnym występowały
zgony noworodków lub dzieci. Jeśli wystąpią takie objawy, jak
apatia, senność, wymioty lub niedociśnienie lub jeśli stwierdza się
zwiększoną częstość występowania napadów, należy oznaczyć stężenie
amoniaku i walproinianu sodu w surowicy, i w razie konieczności
przerwać leczenie lub zmniejszyć dawkę preparatu.
Kontrolowanie parametrów laboratoryjnych
Przed rozpoczęciem leczenia, razem z rutynowymi badaniami
laboratoryjnymi należy wykonać badania laboratoryjne oceniające
wydolność wątroby i trzustki. Cztery tygodnie po rozpoczęciu
leczenia badania laboratoryjne należy powtórzyć, oznaczając
morfologię krwi z rozmazem, w tym liczbę płytek krwi, parametry
krzepliwości, aktywność aminotransferaz, fosfatazy alkalicznej,
stężenie bilirubiny i aktywność amylazy. Z badań czynności wątroby
największe znaczenie mają badania odzwierciedlające syntezę białek,
szczególnie zaś stężenie protrombiny; należy też brać pod uwagę
zmiany w stężeniu fibrynogenu, innych czynników krzepnięcia,
bilirubiny i zmiany aktywności enzymów wątrobowych.
Jeśli u pacjenta nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości w
wynikach badań laboratoryjnych lub jeśli nieprawidłowości te są
jedynie minimalne, a pacjent jest poza tym klinicznie zdrowy, nie
jest konieczne wykonywanie jakichkolwiek innych specjalistycznych
badań. Przez pierwsze 6 miesięcy leczenia zaleca się kontrolowanie
stanu klinicznego i parametrów laboratoryjnych co miesiąc.
W razie stwierdzenia w badaniach laboratoryjnych znacznych
odchyleń od normy u klinicznie zdrowych pacjentów, badania te
należy trzykrotnie powtórzyć nie rzadziej niż co dwa tygodnie, a
następnie wykonywać je raz w miesiącu do 6. miesiąca leczenia.
Należy poważnie rozważyć odstawienie leku, jeśli aktywność
aminotransferaz (AspAT / AlAT) trzykrotnie przekracza górną granicę
normy, nawet jeśli nie stwierdza się żadnych objawów klinicznych. W
razie stwierdzenia nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych u
pacjenta z objawami klinicznymi leczenie należy natychmiast
przerwać.
Generalnie uważa się, że po 12 miesiącach leczenia bez
nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych, wystarczające będą
2-3 badania kontrolne w ciągu roku.
Oznaczenia hematologiczne (morfologia krwi z rozmazem, w tym
liczba płytek krwi, czas krwawienia oraz ocena parametrów
krzepliwości) należy dodatkowo wykonać przed zabiegiem
chirurgicznym, zabiegiem stomatologicznym oraz w razie krwiaka lub
samoistnego krwawienia. Jeśli wielokrotnie stwierdza się liczbę
płytek poniżej 100 × 109/l lub jeśli ma miejsce
krwawienie, zaleca się zmniejszenie dawki walproinianu sodu. W
przypadku obfitego krwawienia lub znacznego zmniejszenia liczby
płytek krwi należy rozważyć odstawienie walproinianu sodu.
W razie jednoczesnego stosowania antagonistów witaminy K zaleca
się dokładne kontrolowanie wartości INR (międzynarodowy
współczynnik znormalizowany).
Należy rozważyć natychmiastowe przerwanie leczenia, jeżeli
wystąpi którykolwiek z następujących objawów: pogorszenie stanu
ogólnego z niewyjaśnionej przyczyny, kliniczne objawy uszkodzenia
wątroby i (lub) trzustki, zaburzenia krzepnięcia, ponad 2 do
3-krotne zwiększenie aktywności AlAT lub AspAT nawet bez objawów
klinicznych (należy wziąć pod uwagę indukcję enzymów wątrobowych
przez jednocześnie stosowane leki), umiarkowane (1 do 1,5-krotne)
zwiększenie aktywności AlAT lub AspAT, któremu towarzyszy ostre
zakażenie z gorączką, znaczne zmiany parametrów krzepnięcia,
wystąpienie zależnych od dawki działań niepożądanych.
Dzieci
U niemowląt i dzieci w wieku poniżej 3 lat należy starannie
ocenić korzyść terapeutyczną w stosunku do ryzyka wystąpienia
hepatotoksyczności i zapalenia trzustki. W tej grupie wiekowej
zaleca się stosowanie walproinianu sodu w monoterapii. Należy
unikać, szczególnie u dzieci, jednoczesnego stosowania pochodnych
kwasu salicylowego z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia
hepatotoksyczności i krwotoków.
Zwiększenie masy ciała
Walproinian sodu zwykle powoduje zwiększenie masy ciała, które
może być znaczne i postępujące. Na początku leczenia należy ostrzec
wszystkich pacjentów o tym ryzyku i podjąć odpowiednie środki w
celu zminimalizowania tego efektu.
Kobiety i nastoletnie dziewczęta
Kobiety w wieku rozrodczym przed rozpoczęciem stosowania
walproinianu sodu powinny zasięgnąć porady lekarza ze względu na
możliwe teratogenne działanie leku na płód. Istnieją dane
sugerujące, że walproinian sodu może zwiększać ryzyko wystąpienia
zespołu policystycznych jajników.
Pacjenci z uszkodzeniem szpiku kostnego
Pacjentów z istniejącym uszkodzeniem szpiku kostnego należy
ściśle kontrolować.
Toczeń rumieniowaty układowy
U pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym produkty
lecznicze zawierające kwas walproinowy należy stosować tylko po
dokładnej ocenie korzyści i ryzyka, chociaż reakcje ze strony
układu odpornościowego występują rzadko.
Pacjenci z podejrzeniem kwasicy ketonowej
Ponieważ walproinian sodu częściowo wydalany jest w postaci ciał
ketonowych, może powodować fałszywie dodatnie wyniki badań moczu na
obecność związków ketonowych.
Zaburzenia czynności nerek
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek zaleca się
uwzględnianie zwiększonego stężenia w surowicy kwasu walproinowego
niezwiązanego z białkami osocza i odpowiednie zmniejszanie
dawkowania.
Pacjenci zarażeni wirusem HIV
Choć istnieją pewne badania in vitro sugerujące, że
walproinian sodu może pobudzać replikację wirusa HIV, to w
badaniach nad komórkami jednojądrzastymi krwi obwodowej uzyskanymi
od osób zakażonych wirusem HIV nie stwierdzono, aby walproinian
sodu wywoływał efekt podobny do mitogenów w stosunku do indukcji
replikacji wirusa HIV. Efekt ten nie został udokumentowany u
człowieka w warunkach in vivo. Jednak zaleca się
uwzględnianie tego typu obserwacji podczas rutynowego oznaczania
miana wirusa u pacjentów zakażonych wirusem HIV, którzy otrzymywali
walproinian sodu.
Należy pouczyć pacjenta, że szklana butelka zawiera środek
pochłaniający wilgoć, którego nie należy połykać.
Stosowanie z lekami z grupy karbapenemów
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego lub
walproinianu sodu wraz z lekami z grupy karbapenemów.
Absenor - przedawkowanie
Przy ocenie jakiegokolwiek przypadku zatrucia należy brać pod
uwagę możliwość zatrucia wieloma lekami (np. spowodowanego zażyciem
więcej niż jednego produktu leczniczego na przykład w celu
popełnienia samobójstwa). Czas między zażyciem leków a maksymalnym
ich stężeniem w surowicy może wynosić ponad 10 godzin, szczególnie
w przypadku zażycia preparatów o przedłużonym uwalnianiu.
Objawy
W przypadku niewielkiego przedawkowania (stężenie w surowicy do
5 razy większe niż maksymalne stężenie terapeutyczne) najczęstszymi
objawami są senność, letarg, nudności, wymioty, zawroty głowy i
częstoskurcz. Znaczne przedawkowanie objawiać się może śpiączką,
depresją oddechową, kwasicą metaboliczną, małopłytkowością i
leukopenią, niedociśnieniem, napadami drgawkowymi, hipoglikemią,
podwyższonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym, zaburzeniami
elektrolitowymi, osłabieniem mięśni, hipo- i arefleksją oraz
zaburzeniem czynności układu sercowo-naczyniowego. Występowały
zgony.
Leczenie
Nie istnieje swoista odtrutka. Postępowanie kliniczne powinno
polegać na leczeniu pojawiających się objawów. Należy wielokrotnie
podać węgiel aktywowany oraz przeprowadzać działania zmierzające do
zmniejszenia ilości wchłoniętych leków. Należy monitorować
czynności życiowe i, jeśli konieczne, wdrażać postępowanie
wspomagające. W przypadku niewielkiego przedawkowania działania te
będą najprawdopodobniej wystarczające. W przypadku znacznego
przedawkowania z powodzeniem stosowano czasami hemodializę. Czasem
podawano też dożylnie nalokson. Skuteczna może być wymuszona
diureza. Po przedawkowaniu wchłanianie jest zwykle wolniejsze;
zapobieganie wchłanianiu przez podanie węgla aktywowanego lub
płukanie żołądka może być korzystne nawet po upływie dłuższego
czasu od zażycia leku (6-12 godzin).
Absenor - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na walproinian sodu lub na którąkolwiek substancję
pomocniczą.
Przewlekłe lub ostre zapalenie wątroby.
Ciężka niewydolność wątroby, szczególnie polekowa w wywiadzie
lub w wywiadzie rodzinnym.
Ciężka niewydolność trzustki.
Porfiria.
Skłonność do krwawień.
Absenor - działania niepożądane
Działania niepożądane często są zależne od przyjętej dawki leku
i są przemijające.
Bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do < 1/10), niezbyt
często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000),
bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może być
określona na podstawie dostępnych danych).
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Często: Łagodne, całkowicie przemijające zahamowanie
czynności szpiku kostnego, małopłytkowość. Niezbyt często
Krwotok.
Rzadko: Zmniejszone stężenie fibrynogenu; zwykle bez
objawów klinicznych i szczególnie po zastosowaniu dużych dawek
(walproinian sodu ma działanie hamujące drugą fazę agregacji
płytek). Bardzo rzadko
Zahamowanie czynności szpiku kostnego, przybierające niekiedy
ciężką postać, prowadzące do agranulocytozy, niedokrwistości lub
pancytopenii (limfopenia, małopłytkowość, leukopenia). Limfocytoza.
Wydłużony czas krwawienia w wyniku zaburzenia agregacji płytek i
(lub) trombocytopatii z powodu niedoboru czynnika VIII/von
Willebranda.
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: Toczeń rumieniowaty układowy.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: Izolowana hiperamonemia, tzn. bez objawów
zaburzenia czynności wątroby. Nie ma potrzeby przerywania
leczenia.
Rzadko: Zespół Fanconiego (mechanizm działania jest
aktualnie nieznany), zwiększone stężenie testosteronu.
Zaburzenia układu nerwowego
Często: Drżenie rąk, parestezje, ból głowy.
Podczas leczenia skojarzonego z innymi lekami
przeciwpadaczkowymi obserwowano zmęczenie i senność, apatię i
ataksję.
Niezbyt często: Nadmierna aktywność, drażliwość. Podczas
leczenia walproinianem sodu opisywano splątanie i pewne przypadki
osłupienia lub letargu przechodzącego w przemijającą śpiączkę
(encefalopatia). Były to pojedyncze przypadki lub przypadki
związane z występowaniem drgawek podczas leczenia. Objawy te
ustępowały po przerwaniu leczenia lub zmniejszeniu dawki. Większość
z tych opisanych przypadków występowała podczas leczenia
skojarzonego (zwłaszcza z fenobarbitalem) lub po nagłym zwiększeniu
dawkowania.
Rzadko: Oczopląs i zawroty głowy. Donoszono również o
przypadkach hiperamonemii z objawami neurologicznymi. W takich
przypadkach należy rozważyć konieczność wykonania dodatkowych
badań.
Bardzo rzadko: Moczenie nocne, omamy, uspokojenie,
zaburzenia pozapiramidowe.
Donoszono o przypadkach przemijającej demencji związanej z
odwracalnym zanikiem mózgu, jak również o pojedynczych przypadkach
przemijającego parkinsonizmu.
Zaburzenia ucha i błędnika
Rzadko: Utrata słuchu (przemijająca i nieprzemijająca,
związek przyczynowy nie został ustalony). Bardzo rzadko
Szumy uszne.
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: Nudności, wymioty, zwiększone wydzielanie
śliny i zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zwykle przemijające i
występujące na początku leczenia.
Rzadko: Zapalenie trzustki (czasem prowadzące do
zgonu).
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Niezbyt często: Zaburzenia czynności wątroby, czasami z
hiperamonemią i sennością. Szczególnie u dzieci zaburzenia te mogą
być bardzo ciężkie i prowadzić do zgonu. Mogą one występować w
ciągu pierwszych sześciu miesięcy leczenia.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Często: Przemijająca utrata włosów, przerzedzenie
włosów.
Rzadko: Reakcje skórne, takie jak wysypka osutkowa;
zapalenia naczyń skórnych, rumień wielopostaciowy.
Bardzo rzadko: Martwica toksyczno-rozpływna naskórka
(zespół Lyella), zespół Stevensa-Johnsona.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Częstość nieznana: Istnieją doniesienia o zmniejszeniu
gęstości mineralnej kości, osteopenii i osteoporozie oraz o
złamaniach u pacjentów stosujących walproinian sodu w
długoterminowej terapii. Mechanizm działania walproinianu sodu
wpływający na metabolizm kostny nie został ustalony.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Często: Nieregularne miesiączkowanie.
Rzadko: Brak miesiączki, wielotorbielowatość jajnika.
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: Zwiększenie masy ciała lub zmniejszenie masy
ciała, zwiększenie lub zmniejszenie łaknienia.
Niezbyt często: Przypadki obrzęku obwodowego, o niezbyt
ciężkim przebiegu.
Rzadko: Obserwowano zapalenie jamy ustnej i porfirię.
Absenor - ciąża i karmienie piersią
Ciąża
Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną
antykoncepcję w trakcie leczenia.
Kobiety w wieku rozrodczym przed rozpoczęciem leczenia
walproinianem sodu należy poinformować o konieczności planowania i
monitorowania ciąży.
Ogólne ryzyko związane z występowaniem padaczki oraz
stosowaniem leków przeciwpadaczkowych
U potomstwa urodzonego przez kobiety z padaczką, leczone
jakimikolwiek lekami przeciwpadaczkowymi, ogólny odsetek wad
rozwojowych jest około 2 do 3 razy większy niż w populacji ogólnej
(około 3%). Choć podczas leczenia przeciwpadaczkowego obserwowano
zwiększoną liczbę dzieci z wadami rozwojowymi, znaczenie
poszczególnych leków oraz choroby podstawowej w powodowaniu wad nie
zostało formalnie udowodnione. Do najczęściej występujących wad
rozwojowych zalicza się rozszczep wargi, wady rozwojowe serca i
naczyń oraz wady rozwojowe cewy nerwowej.
Badania epidemiologiczne sugerują istnienie związku pomiędzy
ekspozycją na przeciwpadaczkowe produkty lecznicze in utero
a ryzykiem opóźnienia rozwoju. Wiele czynników, w tym występowanie
padaczki u matki oraz uwarunkowania genetyczne, może składać się na
to ryzyko. Bez względu na opisane potencjalne ryzyko nie należy
nagle odstawiać leków przeciwpadaczkowych, gdyż może to prowadzić
do napadów przełomowych, które mogą mieć poważne konsekwencje
zarówno dla matki, jak i dla płodu.
Ryzyko związane z walproinianem sodu
Kwas walproinowy przenika przez łożysko. Podobnie jak w
przypadku innych tradycyjnych leków przeciwpadaczkowych, stosowanie
walproinianu sodu w pierwszym trymestrze ciąży związane jest ze
zwiększonym ogólnym ryzykiem wad rozwojowych. Jednak wydaje się, że
walproinian sodu szczególnie często powoduje zaburzenia zamknięcia
cewy nerwowej (czego skutkiem jest przepuklina rdzeniowo-oponowa
czy rozszczep kręgosłupa tylny). Częstość występowania zaburzeń
rozwoju cewy nerwowej szacuje się na 1% - 2%. Opisano ponadto
przypadki zespołu fetopatii walproinianowej (FVS - foetal
valproate syndrome). Zespół ten charakteryzuje się zaburzeniami
rozwojowymi twarzoczaszki z możliwym opóźnieniem rozwoju, czemu
mogą towarzyszyć wady rozwojowe dużych narządów. Sugeruje się
istnienie podatności genetycznej na FVS.
W związku z powyższymi danymi
U kobiet planujących ciążę należy zweryfikować konieczność
leczenia przeciwpadaczkowego. Kobiety w wieku rozrodczym należy
informować o ryzyku i korzyściach związanych z kontynuowaniem
leczenia przeciwpadaczkowego w okresie ciąży.
Pomimo potencjalnego ryzyka leczenie walproinianem sodu nie
powinno być przerywane bez zasięgnięcia specjalistycznej porady,
gdyż nagłe odstawienie leku lub niekontrolowane zmniejszenie jego
dawki może prowadzić do napadów padaczkowych o poważnych
konsekwencjach zarówno dla matki, jak i płodu.
Jeśli walproinian sodu jest przyjmowany podczas ciąży, należy go
przepisywać w najmniejszej skutecznej dawce i najlepiej w
monoterapii. Aby uniknąć dużych stężeń leku w surowicy preferuje
się zażywanie leku w kilku dawkach podzielonych w ciągu dnia oraz
stosowanie leku w postaci o przedłużonym uwalnianiu. Częstość
występowania wad cewy nerwowej zwiększa się wraz ze zwiększeniem
dawki, szczególnie w przypadku dawek większych niż 1000 mg na
dobę.
Suplementacja kwasu foliowego, przed i podczas ciąży, może
zmniejszać częstość występowania wad cewy nerwowej u potomstwa
kobiet należących do grupy wysokiego ryzyka. Kobietom należy
zalecać regularne przyjmowanie suplementów kwasu foliowego, jeśli
nie stosują one antykoncepcji.
W celu wczesnego wykrywania działań teratogennych zaleca się
przeprowadzenie badań prenatalnych (np. USG czy oznaczanie stężenia
alfa-fetoproteiny).
Ryzyko dla noworodka
U noworodków, których matki stosowały walproinian sodu w czasie
ciąży, stwierdzano bardzo rzadko zespół krwotoczny, którego
najcięższa postać może prowadzić do zgonu. Zespół krwotoczny jest
związany z hipofibrynemią i powinien być odróżniany od zmniejszenia
stężenia czynników krzepnięcia zależnych od witaminy K wywoływanego
przez leki przeciwpadaczkowe indukujące enzymy. Zaleca się
oznaczanie liczby płytek krwi oraz stężenia fibrynogenu i czynników
krzepnięcia oraz wykonywanie badań krzepliwości krwi u
noworodków.
Dodatkowe informacje podczas leczenia epizodów maniakalnych w
chorobie afektywnej dwubiegunowej
Produktu nie należy stosować w okresie ciąży oraz u kobiet w
wieku rozrodczym, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne (tj. w
przypadku, gdy inne sposoby leczenia są nieskuteczne lub nie są
tolerowane). W przypadku konieczności zastosowania tego produktu
leczniczego należy uwzględnić informacje podane powyżej.
Laktacja
Walproinian sodu przenika do mleka w niewielkim stopniu,
osiągając stężenia 1-10% stężenia w surowicy matki. U niemowląt
karmionych piersią, które były monitorowane podczas okresu
noworodkowego, nie stwierdzano żadnych związanych z tym skutków
klinicznych. Wydaje się, że brak jest przeciwwskazań do karmienia
piersią przez pacjentki przyjmujące walproinian. Decyzja o
karmieniu piersią powinna być podjęta z uwzględnieniem wszystkich
znanych faktów.
Absenor - prowadzenie pojazdów
Walproinian sodu wywiera znaczny wpływ na zdolność prowadzenia
pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w
ruchu, bowiem może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy (powodując na
przykład zawroty głowy, senność lub splątanie). Tego typu działania
mogą występować częściej w przypadku większych dawek i (lub) w
przypadku jednoczesnego stosowania walproinianu sodu z substancjami
wpływającymi na ośrodkowy układ nerwowy (na przykład innymi lekami
przeciwpadaczkowymi, benzodiazepinami i alkoholem).
Komentarze